Ειδοθεα
Η σοφη και προθυμη νυμφη που βοηθησε το Μενελαο, κορη του Πρωτεα
Ειδοθέα του Πρωτέως
Η Ειδοθέα, ή Ειδώ, ή Θεονόη, στην Ελληνική Μυθολογία ήταν θυγατέρα του θαλάσσιου δαίμονα Πρωτέα, η οποία κατοικούσε στο νησί Φάρο ή Αντίφαρο. Αυτή όπως αφηγείται ο Όμηρος στην Οδύσσεια συμβούλευσε τον Μενέλαο με ποιόν τρόπο θα εξανάγκαζε τον πατέρα της να του αποκαλύψει τις μελλοντικές του περιπέτειες και τον βοήθησε στην εκτέλεση του σχεδίου του.
Ο Πρωτέας και ο Μενέλαος
Στην Οδύσσεια ο Όμηρος αναφέρει ότι ο Πρωτέας κατοικούσε στο νησάκι Φάρος στις μεσογειακές ακτές της Αιγύπτου, στις εκβολές του Νείλου. Όταν ο Μενέλαος επέστρεφε από την Τροία, έχοντας μαζί του την Ωραία Ελένη, οι δυνατοί άνεμοι του Αιγαίου τους έφεραν στην Αίγυπτο. Εκεί ο Μενέλαος συνάντησε τυχαία τη σοφή και πρόθυμη κόρη του Πρωτέα, την Ειδοθέα, που του έδωσε οδηγίες για το πώς θα μπορούσε να αποσπάσει από τον πατέρα της χρήσιμες πληροφορίες για το ταξίδι της επιστροφής.
Η Ειδοθέα του αποκάλυψε ακόμη ότι ο πατέρας της θα μπορούσε να του πει τι έχει συμβεί στο σπίτι του, ευχάριστο ή δυσάρεστο, όσο αυτός ήταν μακριά.
Ο Μενέλαος στη συνέχεια εφάρμοσε το εξής τέχνασμα, ακολουθώντας τις συμβουλές της: ο ίδιος και άλλοι τρεις σύντροφοί του ντύθηκαν με φρεσκογδαρμένα δέρματα φώκιας και ξάπλωσαν ανάμεσα στις φώκιες του Πρωτέα το καταμεσήμερο.
Αυτή ήταν η ώρα που, όπως όλα τα δαιμονικά της θάλασσας, ο «γέροντας» έβγαινε από το νερό. Συνήθιζε να ξαπλώνει κάτω από μια φαρδιά σπηλιά, ανάμεσα στο κοπάδι του, που κοιμόταν αναδίνοντας τη μυρωδιά του αλμυρού βυθού και της αβύσσου.
Όταν ο Πρωτέας βγήκε από το πέλαγος, μέτρησε τις φώκιες του, αλλά δεν υποψιάστηκε την παγίδα και χώθηκε ανάμεσά τους. Μόλις αποκοιμήθηκε, ο Μενέλαος τον άρπαξε μαζί με τους συντρόφους του και τον κράτησαν σφιχτά. Ο Πρωτέας προσπαθούσε να τους ξεφύγει και μεταμορφώθηκε σε λιοντάρι, σε δράκο, σε τίγρη, σε κάπρο, έπειτα σε δέντρο ακόμη και σε νερό. Εκείνοι, όμως, δεν πτοήθηκαν και δε σταμάτησαν να παλεύουν μαζί του, παρά μόνο αφού άρχισε να παίρνει πάλι τη μορφή που είχε πριν αποκοιμηθεί.
Τότε ο Πρωτέας εξαντλημένος, απάντησε στις ερωτήσεις του Μενέλαου, που έτσι έμαθε πως, για να του φανερώσουν οι θεοί το δρόμο της επιστροφής, έπρεπε να ανεβεί τον Νείλο και να τους προσφέρει εκατόμβη, δηλαδή θυσία εκατό βοδιών. Επίσης, ότι δεν του ήταν γραφτό να πεθάνει, γιατί ο Δίας τον θεωρούσε γαμπρό του, λόγω της Ελένης, και θα του φερόταν πολύ ευνοϊκά· θα τον οδηγήσει μετά θάνατο στα Ηλύσια πεδία.
Τέλος, ο Πρωτέας τον πληροφόρησε και για την τύχη του αδερφού του, του Αγαμέμνονα, που είχε δολοφονηθεί, καθώς και για τους συμπολεμιστές του στην Τροία, τον Οδυσσέα και τον Αίαντα το Λοκρό.
Ειδοθέα η Ωκεανίδα
Στην ελληνική μυθολογία η Ωκεανίδα με το όνομα Ειδοθέα αναφέρεται ως κόρη του Ωκεανού, αλλά όχι και της Τηθύος. Μνημονεύεται ως αδελφή της Αμάλθειας και της Αδράστειας, οπότε, σύμφωνα με κάποιες από αυτές τις πηγές, η Ειδοθέα αυτή ήταν θυγατέρα του Μελισσέως, του βασιλιά της Κρήτης.
Βιβλιογραφια
Sir William Smith (1876). Boston, C.C. Little and J. Brown
Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996, σελ. 38, τομ. 11.
Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη-Πάτση», τόμος 11, σελ. 657
Όμηρος, Οδύσσεια 4. 365 ff
Νόννος, Διονυσιακά 1. 36 ff
Ευριπίδης, Ελένη 1 ff
