Reloaded

θεα που απαλυνει τους πονους

Ό Ασκληπιός (εκ του ασκελής και ήπιος), είναι εκείνος που τις "σκληρές" νόσους ήπιες ποιεί. Σύμφωνα με το "Ετυμολογικόν Μέγα" η πρότερη ονομασία του ήταν Ήπιος. Η σύζυγός του, μάλιστα, ονομαζόταν Ηπιόνη κι ήτανε κόρη του Μέροπος, του βασιλιά της Κω.

"Η Ηπιόνη εκπροσωπούσε την ήπια ιατρική τέχνη και τη λάτρευαν στα Ασκληπιεία ως ιατρική θεότητα, μαζί με τον σύζυγο, τους γιούς και τις κόρες τους. Υπάρχουν νομίσματα με την εικόνα της Ηπιόνης, στα αγάλματα όμως και στα ανάγλυφα εικονίζονται μόνο ο Ασκληπιός και τα παιδιά του." ("Λεξικό του αρχαίου κόσμου", Γιάννη Λάμψα).

"Δοθέντος ότι ο Ασκληπιός εθεωρείτο ο κατ'εξοχήν "ήπιος" θεός, εμφαίνεται ότι η σύζυγός του αύτη αποτελεί προσωποποίησιν της υποστάσεως αυτου του ιδίου. Εν τούτοις αύτη είναι όλως διάφορως των μυθικών συζύγων του Ασκληπιού, της Ξάνθης, της Λαμπετίας και της Ιππονόης, απεδίδοντο δε εις αυτήν και ωρισμέναι ιδιαίτεραι ιατρικαί δεξιότητες, π.χ. η θεραπεία εσωτερικών του σώματος ασθενιών δια φαρμάκων και μαιευτικά έργα. [...] Εκ της Επιδαύρου διεδόθει η λατρεία αυτής εις Αθήνας. Έκτοτε διεμορφώθη και η γενεαλογία των τριών θυγατέρων αυτής, λεγομένης ιατρικής Τριάδος, αι οποίαι φέρουσι τα ονόματα "Ιασώ, Ακεσώ, Πανάκεια" ' αυταί παρίστανται πολλάκις επί αναγλύφων." (Εγκυκλοπαιδικόν ξελικόν "Ελευθερουδάκη")

Σε ορισμένες παραδόσεις, αντί της Ηπιόνης, ως γυναίκα του αναφέρεται η Υγεία.





Τέκνα του Ασκληπιού και της Ηπιόνης, είναι:

Η Υγεία: εκ του θέματος ΥΓ- "υγιηρός", σχετικόν με το ομόρριζον "υγρός" ' υγρός, υδρός. Ο εν υγρά καταστάσει, ο "υγριής", είναι υγιής. "Υγίειά εστι ευκρασία των εν ημίν χυμών"... Πάντοτε η υγεία χαρακτηρίζεται ως υγρά, χυμώδης, ενώ η ασθένεια και ο θάνατος έχουν ως κοινόν χαρακτηριστικόν την ξηρότητα, αυχμηρότητα, ακαμψία.

η Ιασώ: εκ του ιάομαι= θεραπεύω.

η Ακεσώ: εκ του ακέομαι= θεραπεύω δι' οξέως οργάνου.

η Πανάκεια: η τα πάντα θεραπεύουσα.

η Αίγλη: φως ηλίου, δόξα ' εκ του αϊσσω + λίαν. - το "λαμπρόν" της υγείας.

ο Μαχάων: σχετικόν με το μάχομαι, μαχανά, μάχαιρα, καθ'ότι χειρουργός.

ο Ποδαλείριος: Εκ του πους + λείριον (=κρινάκι του αγρού). Είχε μονίμως τους πόδας μέσα στα αγριολούλουδα, αναζητώντας φαρμακευτικές ρίζες: "ο ανθηρόπους, ο τα ανθούντα περιοδεύων, ως ιατρός ριζοτόμος".

(Άννας Τζιροπούλου-Ευσταθίου- "Ο εν τη λέξει λόγος")

Κατά ορισμένες εκδοχές, τα τέκνα του Ασκληπιού είναι περισσότερα:

"[...] τέκνα δι' αυτού εκτός του Μαχάονος και Ποδαλειρίου ήσαν η Ιασώ, η Ακεσώ, η Αίγλη, η Πανάκεια, η Υγιεία, ο Τελεσφόρος (ο εις τέλος φέρων την ίασιν), ο Άκεσις (εκ του ακέομαι, θεραπεύω), ο Ευμαρίων (εν Τιτάνη Ευήμερος), ο Ιανίσκος (εκ του ιώμαι) και Αλεξήνωρ (εκ του αλέξω)." (Εγκυκλοπαιδικό λεξικόν "Ελευθερουδάκη")

Οι δυο γιοί του Ασκληπιού, επιστρέφοντας σώοι από τον Τρωικό πόλεμο, συνέχισαν να ταξιδεύουν, θεραπεύοντας τους ανθρώπους, και, μετά θάνατον, θεοποιήθηκαν, όπως και ο πατέρας του. Ιδρύθηκαν τόποι λατρείας και ίασης, αφιερωμένοι στον Ασκληπιό, που ονομάστηκαν "Ασκληπιεία".

Αρχαιότερο Ασκληπιείο θεωρείται εκείνο της Τρίκκας στη Θεσσαλία, ενώ από τα πλέον περίφημα ήταν το παρά τη Επιδαύρω. Εξίσου διάσημο υπήρξε το Ασκληπιείο της Κω, η οποία φημιζόταν για τους Ασκληπιάδες της και ιδιαιτέρως φυσικά, για τον πατέρα της ιατρικής Ιπποκράτη.

Αναφέρεται ακόμη ότι:

"Ζώα ιερά του Ασκληπιού ήσαν ο όφις, όστις συμβολίζει την περιοδικήν ανανέωσιν και είναι έμβλημα της σωφροσύνης, της αληθείας και εφυίας, ο αλέκτωρ, σύμβολο της επαγρυπνίσεως, ο κύων, σύμβολο της πίστεως, της νοημοσύνης και επαγρυπνίσεως και όστις εις τα Ασκληπιεία εθεράπευε λείχων τινάς των νοσούντων, η αιξ η οποία εθήλασε τον Ασκληπιόν και η τρυγών, επειδή τρυγόνες εμυθολογούντο ότι έθρεψαν τον Ασκληπιόν εν τη παιδική του ηλικία." (Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν "Ελευθερουδάκη")

[1]