Πλουτος
Θεος του πλουτου, συμπεριλαμβανομενου και του αγροτικου πλουτου
Ο τρίτος γνωστός εραστής της Δήμητρας (ο πρώτος ήταν ο Δίας (κόρη: Περσεφόνη) και ο δεύτερος ο Ποσειδώνας (κόρη: Δέσποινα)) ήταν ένας θνητός, ο Ιασίωνας, τον οποίο η θεά ερωτεύτηκε παράφορα. Υπάρχουν δύο εκδοχές για τη γνωριμία τους.
Η πρώτη τους θέλει να γνωρίζονται στους γάμους του Κάδμου και της Αρμονίας. Η δεύτερη και επικρατέστερη, στην Κρήτη, στο βουνό Ίδη όπου ο Ιασίωνας κυνηγούσε.
Και οι δύο εκδοχές πάντως καταλήγουν στην ερωτική συνεύρεση της θεάς και του θνητού σε έναν αγρό που είχε οργωθεί τρεις φορές. Λίγο καιρό μετά η θεά γέννησε τον Πλούτο που χάριζε στους ανθρώπους πλούτη και αφθονία.
Στον πρώτο μύθο η συνέχεια έχει ως εξής:
Μετά την συνεύρεση τους επέστρεψαν στον γάμο, με λάσπες στο σώμα τους αλλά και τα υπόλοιπα ερωτικά σημάδια που φανέρωναν το τι είχε προηγηθεί.
Όλοι δυσαρεστήθηκαν αντικρίζοντας τους, ιδιαίτερα ο Δίας ο οποίος δεν ήθελα οι θεές να ενώνονται με κοινούς θνητούς και κεραυνοβόλησε τον νεαρό Ιάσωνα.
Στη Θεογονία του Ησιόδου ο Πλούτος, που είχε γεννηθεί στην Κρήτη, αναφέρεται ως γιος της θεάς Δήμητρας και του Ιασίωνα. Ο Πλούτος εμφανίζεται στην ακολουθία της Δήμητρας ή της Περσεφόνης. Απεικονίζεται με τα χαρακτηριστικά ενός νέου άνδρα, ο οποίος κρατά κάποτε το «Κέρας της Αμαλθείας».
Μεταγενέστερα ωστόσο, οι κωμικοί δραματουργοί παρουσιάζουν τον Πλούτο ως τυφλό, καθώς διασκορπίζει αδιάφορα τα αγαθά και τα χρήματα. Σύμφωνα με τον Αριστοφάνη στην ομώνυμη κωμωδία του, ο Πλούτος είχε τυφλωθεί από τον ίδιο τον Δία.
Ανάμεσα στις αναπαραστάσεις του Πλούτου από καλλιτέχνες, ονομαστό είναι το σύμπλεγμα της θεάς Ειρήνης που κρατά στα χέρια της τον μικρό Πλούτο, έργο του Κηφισοδότου, μία διαρκής υπόμνηση του ότι ο πόλεμος καταστρέφει εκτός των άλλων και την οικονομία.
[1]
Βιβλιογραφια
Ησίοδος, Θεογονία 969 ff
Ομηρικοί Ύμνοι προς Δήμητρα 484 ff
Αριστοφάνης, Όρνιθες 280 ff
Αισώπου Μύθοι 130
Αριστοφάνης, Πλούτος 40 & 230 ff
Πλάτων, Νόμοι 631c
Απολλόδωρος (ψευδο-), Βιβλιοθήκη 3. 138
Διόδωρος Σικελιώτης, Ἱστορικὴ Βιβλιοθήκη 5. 48. 2, 5. 77. 1,
Παυσανίας, Ελλάδος περιήγησις 1. 7. 2, 9. 16. 2, 9. 26. 8
Νόννος, Διονυσιακά 11. 390
[1]
Emmy Patsi-Garin: «Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας», εκδ. οίκος Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969
