Πριαπος
θεος της γονιμοτητας, προστατης των αγροτικων ζωων, των φρουτοπαραγωγων φυτων, των κηπων,των βοσκων, των ποιμνιων, της κτηνοτροφιας, της μελισσοκομειας και των ανδρικων γεννητικων οργανων
Ο Πρίαπος ήταν ένας φαλλικός θεός. Θεωρούνταν ιδρυτής της πόλης Λάμψακος και τον τιμούσαν σαν κύριο θεό τους. Στην Λάμψακο λατρευόταν ως προστάτης των αμπελιών. Τιμές είχε δεχτεί και σε άλλες περιοχές της Προποντίδας , μια εξ αυτόν είχε και το όνομα του, Πρίαπος. Ο θεός εκεί θεωρούνταν υιός του Διονύσου και της Χιόνης. Στην Βιθυνία πίστευαν πως ήταν Τιτάνας ή ένας από τους Δακτύλους της Ίδης.
Λένε πως η Ήρα του εμπιστεύτηκε τον μικρό Άρη, για να του μάθει την τεχνική του πολέμου. Πρώτα τον έκανε τέλειο χορευτή και κατόπιν πολεμιστή. Σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος, ο Πρίαπος λάμβανε το δέκατο των λαφύρων που προορίζονταν για τον Άρη.
Μητέρα του συνήθως ήταν η Αφροδίτη και πατέρας του ο Διόνυσος, αν όχι ο Άδωνης ή ο ίδιος ο Ζευς. Η ιστορία της γέννησης του μας θυμίζει πολύ την ιστορία του θεού Πάνα και του Διονύσου. Ο μύθος λέει ότι όταν γέννησε η Αφροδίτη αυτό το δύσμορφο παιδί με την μεγάλη γλώσσα, την μεγάλη κοιλιά και το δυσανάλογο φαλλό τρόμαξε.
Το πέταξε από την αγκαλιά της και το αρνήθηκε. Το παιδί αυτό το περιμάζεψε ένας βοσκός, που μόλις παρατήρησε τον φαλλό του, κατάλαβε ότι πρόκειται να φέρει ευφορία στα φυτά και στα ζώα. Τα πλάσματα που είχαν παρατονισμένο φαλλό, θεωρούσαν ότι φέρνουν γονιμότητα και ευφορία στην φύση. Τέτοια ήταν ο Ορθάνης , που τον έλεγαν και γιο του Ερμή, ο Κονίσαλος και ο Τυχών.
Ένας μύθος μας αναφέρει ότι ο Πρίαπος επιθύμησε πολύ μια όμορφη Νύμφη, την Λωτίδα. Την στιγμή που την πήρε στην αγκαλιά του, αυτή μεταμορφώθηκε σε φυτό που φέρει το όνομα της, τον λωτό. Κάποιοι άλλοι λένε ότι η Νύμφη καθώς κοιμόταν ο Πρίαπος απέτυχε να την αγγίξει, διότι εκείνη την ώρα εμφανίστηκε ένας Σιληνός και άρχισε να γκαρίζει, ξυπνώντας την κοιμωμένη Λωτίδα. Ο Πρίαπος εξοργίστηκε και σκότωσε τον Σιληνό. Από τότε συνηθιζόταν στην Λάμψακο να θυσιάζουν γαϊδάρους προς τιμήν του.
Στενότερες σχέσεις είχε ο Πρίαπος με τον θεό Διόνυσο, ο οποίος θεωρείται και πατέρας του συχνά. Όπως και ο Διόνυσος, φέρει στέφανο από κισσό και κλήματα και κρατάει στο ένα του το χέρι θύρσο και στο άλλο ένα κύπελλο.
Στην Ελλάδα η λατρεία του ήταν περιορισμένης έκτασης. Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης αναφέρει ότι τον θεό τον τιμούσαν εκτός από τα αστικά ιερά του και σε ολόκληρη την ύπαιθρο. Θεωρούνταν προστάτης των βοσκών, των ποιμνίων, της κτηνοτροφίας γενικώς. Υπό την προστασία του ήταν επίσης και η μελισσοκομεία. Του πρόσφεραν μέλι, γλυκίσματα, καρπούς όπως σύκα, σταφύλια, αμύγδαλα και ρόδια.
Του θυσίαζαν επίσης ζώα από τα κοπάδια τους. Επίσης τον λάτρευαν οι ναυτικοί και οι ψαράδες. Αγάλματα του και βωμοί υπήρχαν σε ακτές και λιμάνια. Του πρόσφεραν ψάρια και αλιευτικά εργαλεία.
Έτσι ο Πρίαπος άνηκε κάποτε στους φαλλικούς ή μισοζωώδεις εκπαιδευτές των θεών, όπως στην περίπτωση του Διονύσου και του Άρη. Στην ομάδα του Κηδαλίωνος και του Χείρωνα και του Σιληνού.
[1]
Βιβλιογραφια
Στράβων, Γεωγραφικά 8. 6. 24, 13. 1. 12
Παυσανίας, Ελλάδος περιήγησις 9. 31. 2
Παυσανίας, Βοιωτικά 31.2
Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορικά 4. 6. 1
Οβίδιος, Μεταμορφώσεις 9. 346 ff, 14. 534 ff
Bιργίλιος, Γεωργικά 4. 110 ff
