Ιπποκαμπος
Ιπποκαμπος, το μυθικο αλογο-ψαρι του Ποσειδωνα
Στην Ελληνική μυθολογία ο ιππόκαμπος, το άλογο της θάλασσας είναι ένα από τα περίεργα πλάσματα που συνοδεύουν το θεό Ποσειδώνα. Έχοντας ουρά ψαριού με λέπια, αλλά καμιά φορά και δράκοντα με φολίδες και το κεφάλι και το μπροστινό του μέρος σαν του αλόγου, ο ιππόκαμπος είναι συχνό θέμα στην αρχαία Ελληνική εικονογραφία. Εκτός από την Ελλάδα, ο ιππόκαμπος εμφανίζεται συχνά στην τέχνη των Ετρούσκων, ενώ συναντάται σε έργα τέχνης από την περιοχή της Φοινίκης και της Λυδίας.
Η ίδια η λέξη που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε το ον αυτό προέρχεται από τη λέξη ίππος (άλογο) και κάμπος που στα αρχαία ελληνικά σημαίνει τέρας (η Κάμπη ήταν ένα μυθικό τέρας που νίκησε ο Δίας στα Τάρταρα). Ο μυθικός ιππόκαμπος δεν θα πρέπει να συγχέεται με το ιππόκαμπο, εκείνο το μικρό θαλάσιο ζώο που γνωρίζουμε σήμερα. Οι αρχαίοι μάλιστα θεωρούσαν οτι ο μυθικός ιππόκαμπος αποτελεί την ενηλικιωμένη παρουσία αυτού που εμείς σήμερα ονομάζουμε αλογάκι της θάλασσας (ιππόκαμπο).
Ο μυθικός ιππόκαμπος ήταν το ζώο αυτό που τραβούσε το άρμα του θεού της θάλασσας Ποσειδώνα και ήταν ονομαστό τόσο για τη σβελτάδα του όσο και για τη δύναμή του, και στην αρχαία Ελληνική τέχνη συναντούμε συχνά αυτή την εικόνα.
Το άρμα του Ποσειδώνα τραβούν συνήθως δύο ή τέσσερα άλογα. Καθώς ο ίδιος είναι ο θεός τόσο της θάλασσας όσο και των αλόγων δεν είναι παράξενο που το ζώο εκείνο που τραβάει το μεταφορικό του μέσο φέρει χαρακτηριστικά και απο τα δυο. Σε κάποιες παραστάσεις επίσης ιππόκαμπο εμφανίζεται να ιππεύουν οι Νύμφες της θάλασσας που ονομάζονται Νηρηίδες.
Στο κόσμημα που φαίνεται σε μία από τις φωτογραφίες πέρα από τα σταθερά εικονογραφικά χαρακτηριστικά του ιππόκαμπου απεικονίζεται και με ένα ζευγάρι φτερών κάτι που μας κάνει να αναρωτιόμαστε σε τι περιβάλλον θα ζούσε ένα τέτοιο ον που έφερε στοιχεία τόσο αλόγου, τόσο ψαριού όσο και πτηνού.
Στη λογοτεχνία, συναντούμε αναφορές για τον ιππόκαμπο να σέρνει το άρμα του Ποσειδώνα ήδη στον Όμηρο και στα Αργοναυτικά του Απολλώνιου απο τη Ρόδο.
Το ίδιο μοτίβο τόσο εικονογραφικά όσο και λογοτεχνικά συνεχίστηκε τόσο στους Ελληνιστικούς, όσο και τους Ρωμαϊκούς χρόνους.
Τέλος, δεν θα πρέπει να παραλείψουμε ότι υπάρχουν και παραλαγγές στην απεικόνιση του ιππόκαμπου: σώμα λιονταριού-ουρά ψαριού, σώμα ταύρου-ουρα ψαριού, σώμα αιγίδος-ουρά ψαριού και σώμα λεοπάρδαλης-ουρά ψαριού.
Δυο τεράστιοι θαλάσσιοι ιππόκαμποι φρουρούσαν άγρυπνα, μέρα νύχτα, την είσοδο του παλατιού του Ποσειδώνα.
Βιβλιογραφια
Απολλώνιος ο Ρόδιος, Αργοναυτικά, 4. 1533 ff
Στράβων, Γεωγραφικά 8. 7. 2
Παυσανίας, Ελλάδος περιήγησις 2. 1. 7 - 9
Φιλόστρατος ο πρεσβύτερος (σοφιστής από την Λήμνο): «Εικόνες» 1. 8
Βαλέριος Φλάκκος, Γάιος - Αργοναυτικά, 2. 507 ff,
Στάτιος, Θηβαΐδα 2. 45 ff
Στάτιος, Αχιλληίδα 1. 25 ff
Η εφαρμογη μας για το κινητο σου
Κατέβασε και εσύ την εφαρμογή μας για το κινητό σου "Ancient Greece Reloaded"