Αραχνη
ΠΗΓΑΙΝΕ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΑΚΟΛΟΥΘΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ:
Ο ΜΥΘΟΣ
10 ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΞΕΡΕΤΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΡΑΧΝΕΣ!
Ο ΜΥΘΟΣ
Η καταγωγή της Αράχνης ήταν ταπεινή τόσο από την πλευρά του βαφέα πατέρα της Ίδμονα από την Κολοφώνα όσο και από την αγνώστων άλλων στοιχείων μητέρα της. Εξίσου ταπεινός ήταν και ο τόπος της καταγωγής της, «χωριό με πέντε ανθρώπους», γράφει ο Οβίδιος (6.12). Ήταν όμως ικανότατη στην υφαντική τέχνη, τόσο που οι Νύμφες από το βουνό Τμώλος και τον ποταμό Πακτωλό εγκατέλειπαν τους τόπους της ευχαρίστησής τους και πήγαιναν στην Αράχνη για να θαυμάσουν τα χειροτεχνήματά της, τόσο το τελικό αποτέλεσμα όσο και τη διαδικασία μέχρι να φτάσει εκεί, κυρίως τα δάχτυλά της.
Ήταν τόσο ικανή που οι άνθρωποι άρχισαν να λένε ότι δασκάλα της ήταν η Αθηνά. Η υπεροπτική αυτοπεποίθηση της Αράχνης την οδήγησε στο να προκαλέσει την Αθηνά σε αγώνα υφαντικής. Η θεά της έδωσε μια ευκαιρία, για να μετανοήσει για τα ασύνετα λόγια της. Μεταμφιέστηκε σε γριά και εμφανίστηκε μπροστά στην Αράχνη. Οι συμβουλές που της έδωσε για να μεταστρέψει τη συμπεριφορά της προκάλεσαν την οργή της νέας, η οποία μάλιστα έφτασε στο σημείο να επιχειρήσει να χειροδικήσει τη γριά γυναίκα. Η Αθηνά αποκαλύφθηκε, όμως η νέα επέμενε στα πρωτεία της. Ο διαγωνισμός άρχισε.
Οι δύο υφάντρες χρησιμοποίησαν νήματα με βάση το πορφυρό το χρώμα και τις πολύ λεπτές αποχρώσεις του. Η Αθηνά απεικόνισε τους θεούς σε όλη τη μεγαλοπρέπειά τους, την εποχή που έριζαν η Αθηνά και ο Ποσειδώνας για το όνομα της χώρας τους Κέκροπα. Και για να συνετίσει την Αράχνη έστω και την τελευταία στιγμή, στις τέσσερις γωνίες του υφαντού απεικόνισε ανθρώπους σκληρά τιμωρημένους από τους θεούς για την αλαζονεία τους. Τον Αίμο και τη Ροδόπη που οι θεοί τους πέτρωσαν σε βουνά, γιατί, αν και θνητοί, νόμιζαν ότι μπορούσαν να μοιάσουν, να είναι σαν τον Δία και την Ήρα· τη βασίλισσα των Πυγμαίων που τη μεταμόρφωσε η Ήρα σε γερανό που μαχόταν τον λαό του· την Αντιγόνη της Τροίας που η Ήρα για το αλόγιστο θάρρος της τη μεταμόρφωσε σε πουλί, σε πελαργό· τον Κινύρα που ακατάπαυστα θρηνεί για τις κόρες του. Η Αθηνά ολοκλήρωσε το υφαντό της σκορπώντας στις άκρες του σαν διακοσμητικό μοτίβο κλαδιά ελιάς.
Από την πλευρά της η Αράχνη παράστησε στο υφαντό τις περιπέτειες των θεών, ερωτικές, κυρίως του Δία, με την Ευρώπη, την Αστερίη, τη Λήδα, την Αντιόπη, την Αλκμήνη, την Αίγινα, τη Μνημοσύνη, τη Δανάη κ.ά., και τις μεταμορφώσεις του σε ταύρο, αητό, κύκνο, σάτυρο, χρυσή βροχή, βοσκό, φίδι κτλ. Αλλά και του Ποσειδώνα που και αυτός άλλαζε μορφές, προκειμένου να ενωθεί με κόρες αγνές· έγινε ταύρος, κριός, ποτάμι, ίππος, όρνιο φτερωτό, δελφίνι, γεράκι, λιοντάρι, βοσκός κ.ά. Συνολικά είκοσι δύο περιπτώσεις θεϊκών μεταμφιέσεων και πλαστοπροσωπίας απεικόνισε η Αράχνη, που σκοπό τους είχαν την αποπλάνηση θνητών γυναικών. Η Αράχνη, όπως και η Αθηνά, γύρω γύρω το υφαντό το διακόσμησε με λουλούδια και φύλλα κισσού.
Η τελειότητα του υφαντού αλλά και η προσβλητική για τους θεούς επιλογή των θεμάτων, οι καλλιτεχνικές καινοτομίες της κοπέλας με την παραβίαση της κλασικής αρχής της ισορροπίας και την ισόρροπη απεικόνιση της αταξίας που προκαλούσε η απάρνηση της θεϊκής ταυτότητας από τους ίδιους τους θεούς, χωρίς να στερούνται τη δύναμή τους, προκάλεσαν την οργή της Αθηνάς που από φθόνο για το έργο της θνητής αντιπάλου της κατέστρεψε το υφαντό και άρχισε να χτυπά την κοπέλα με τη σαΐτα του αργαλειού. Η νέα, στην οδύνη της μέσα, θέλησε να κρεμαστεί, η θεά τη λυπήθηκε, της χάρισε τη ζωή αλλά την καταδίκασε να ζει πάντα έτσι κρεμασμένη, η ίδια και οι απόγονοί της και με την κοιλιά τους, όχι με τα χέρια, να υφαίνουν τον ιστό τους. (Οβίδιος, Μεταμορφώσεις, 6. 133-145).
Ενίοτε η Αράχνη θεωρείται αδελφή του Φάλαγγα που μάθαινε από την Αθηνά την τέχνη των όπλων, ενώ η αδελφή του της υφαντικής. Για τις μεταξύ τους ένοχες σχέσεις (αδελφός με αδελφή) η Αθηνά τους μεταμόρφωσε σε ζώα. (Σχόλια στον Νίκανδρο, Θηρ. 11· Σούδα)
Ὁ δὲ Ζηνοδότειος Θεόφιλος ἱστορεῖ, ὡς ἄρα ἐν τῇ Ἀττικῇ δύο ἐγένοντο ἀδελφοὶ, Φάλαγξ μὲν ἄρσην, θήλεια δ' Ἀράχνη τοὔνομα· καὶ ὁ μὲν Φάλαγξ ἔμαθε παρὰ τῆς Ἀθηνᾶς τὰ περὶ τὴν ὁπλομαχίαν, ἡ δὲ Ἀράχνη τὰ περὶ τὴν ἱστοποιίαν· μιγέντας δὲ ἀλλήλοις στυγηθῆναι ὑπὸ τῆς θεοῦ καὶ μεταβληθῆναι εἰς ἑρπετὰ, ἃ δὴ καὶ συμβαίνει ὑπὸ τῶν ἰδίων τέκνων κατεσθίεσθαι. Θεόφιλος, Fragmenta 5, 3
[1]
Πήγαινε: στην Αρχή της Σελίδας
10 πραγματα που δεν ξερετε για τις αραχνες!
Σύμφωνα με τη Μυθολογία, η Αράχνη ήταν δεινή υφάντρια, κόρη του Ίδμονα, ο οποίος κατοικούσε στη Λυδία. Διδάχτηκε την τέχνη της από τη θεά Αθηνά, και ήταν μάλιστα φημισμένη. Καυχήθηκε, όμως, κάποτε ότι ύφαινε καλύτερα από τη θεά και έτσι συναγωνίστηκαν στον αργαλειό, για να αποδειχτεί του λόγου το αληθές.
Η Αράχνη, πραγματικά, έφτιαξε ένα αριστούργημα και τότε θυμωμένη η Αθηνά τη μεταμόρφωσε σε μικρό ζωύφιο που υφαίνει συνέχεια χωρίς ποτέ να τελειώνει το υφαντό του! Από εκεί και πέρα, η αράχνη μπήκε για τα καλά στη ζωή μας, προκαλώντας τους επιστήμονες να την ερευνήσουν ακόμη παραπάνω, πέρα από τον εκπληκτικό ιστό που φτιάχνει ή την αραχνοφοβία που προκαλεί.
1. Η αράχνη δεν είναι έντομο, καθώς έχει οκτώ πόδια, δεν έχει φτερά και το σώμα της χωρίζεται σε κεφαλοθώρακα και κοιλιά. Αναπνέει με ένα είδος αρχαίων-για τα αρθρόποδα- πνευμόνων, που λέγονται “πνεύμονες-βιβλία”.
2. Αράχνες υπάρχουν σε όλες τις ηπείρους, αριθμώντας περί τα 40.000 είδη στον πλανήτη, ταξινομημένα σε 109 οικογένειες, εκτός από την Ανταρκτική.
3. Το δηλητήριο ορισμένων ειδών μπορεί να σκοτώσει έναν άνθρωπο μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα, ενώ με τους κυνόδοντες που διαθέτει δαγνώνει ακόμη και πάνω από το παπούτσι!
4. Για τους περισσότερους ανθρώπους ο φόβος των αραχνών είναι πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα από ό,τι οι ίδιες οι αράχνες. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο έχουν αναπτύξει έναν απίθανο τρόπο για να “θεραπεύσουν” την αραχνοφοβία από τους ασθενείς, βάζοντάς τους να κοιτάζουν εικόνες με αντικείμενα που θυμίζουν… αράχνη. Το πείραμα είχει ποσοστό επιτυχίας 92%.
5. Το δηλητήριο της βραζιλιάνικης αράχνης Phoneutria nigriventer προκαλεί επώδυνη στύση του πέους που διαρκεί για πολλές ώρες (αυτά είναι τα κακά νέα), ενώ η υπεύθυνη τοξίνη γι’ αυτή τη δυσάρεστη κατάσταση θα μπορούσε να αποφέρει νέες θεραπείες για τη στυτική δυσλειτουργία (τα καλά νέα).
6. Το δηλητήριο της ταραντούλα Grammostola spatulata θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής, καθώς περιέχει ένα πεπτίδιο που μπορεί να περιορίσει τις αρρυθμίες που προκαλούνται από το άγχος.
7. Ο Glenn King από το Πανεπιστήμιο του Queensland μελετά τον ιστό της αράχνης Hadronyche versuta για την ανάπτυξη φιλικών προς το περιβάλλον φυτοφαρμάκων. Οι πρωτεΐνες που υπάρχουν στο δηλητήριό της στοχεύουν απευθείας στο νευρικό σύστημα των εντόμων αλλά αφήνουν τους… ανθρώπους σώους και αβλαβείς.
8. Όλες οι αράχνες είναι σαρκοφάγες εκτός από ένα είδος που ανακαλύφθηκε το 2009 στην Αμερική και είναι αποκλειστικά φυτοφάγο.
9. Η “κόλλα” που εκκρίνουν οι αράχνες για να φτιάξουν τον ιστό τους γίνεται ισχυρότερη με την παρουσία νερού, υποδηλώνοντας ότι θα μπορούσε να αποδειχθεί ένα χρήσιμο υλικό για τη χειρουργική ή την υποβρύχια μηχανική.
10. Αν δεν θέλετε οι αράχνες να περπατούν πάνω στο τραπέζι σας, μπορείτε να ρίξετε λίγο ταλκ στην επιφάνειά του. Οι αράχνες γλιστρούν πάνω σε αυτό και έτσι θα αναζητήσουν αλλού τα… θύματά τους!
[2]
Πήγαινε: στην Αρχή της Σελίδας
Βιβλιογραφια
Κλαύδιος Αιλιανός, Περὶ ζῴων ἰδιότητος 1. 2
Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, Φυσική Ιστορία 7. 196
Bιργίλιος, Γεωργικά 4. 246 ff
Θεόφιλος, Fragmenta 5, 3
Οβίδιος, Μεταμορφώσεις 6. 1 ff, 6. 1 - 148
Πηγες
[1] "Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας"
[2] "Perierga"
Η εφαρμογη μας για το κινητο σου
Κατέβασε και εσύ την εφαρμογή μας για το κινητό σου "Ancient Greece Reloaded"