Ο Αλφα του Μεγαλου Κυνος, γνωστος και σαν Σειριος...
Σείριος
Ο Σείριος (α CMa / α Μεγάλου Κυνός / α Canis Majoris) είναι το λαμπρότερο αστέρι στον νυχτερινό ουρανό με φαινόμενο μέγεθος 1,46. Βρίσκεται στον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός. Το όνομά του προέρχεται από το ελληνικό "σείριος" που σημαίνει "φωτεινός" ή "καυτός".
Βρίσκεται 8,57 έτη φωτός από την Γη και είναι ένα από τα κοντινότερα αστέρια. Ο Σείριος είναι ορατός από σχεδόν όλη την Γη τους χειμερινούς μήνες (για το Βόρειο ημισφαίριο, εκτός αν ο παρατηρητής βρίσκεται βορειότερα από τις 73 μοίρες). Μαζί με τον Πρόκυνα και τον Μπετελγκέζ σχηματίζουν ένα φωτεινό τρίγωνο που έχει την ανεπίσημη ονομασία «Χειμερινό τρίγωνο»
Για να τον βρείτε θα πρέπει με βάση τη ζώνη του Ωρίωνα, να κατευθυνθείτε γραμμικά προς τα αριστερά του, και δεν γίνεται να μην πέσετε πάνω στο πιο λαμπρό αστέρι του βραδινού μας ουρανού, στον α του Μεγάλου Κυνός, ή αλλιώς στον Σείριο.
Το 1844 ο Γερμανός μαθηματικός και αστρονόμος Φρίντριχ Μπέσελ (Friedrich Wilhelm Bessel) πρότεινε πως ο Σείριος αποτελεί στην πραγματικότητα ένα «διπλό αστέρα». Πράγματι, το 1862 ο αστρονόμος Άλβαν Κλαρκ (Alvan Graham Clark) ανακάλυψε ένα δεύτερο αστέρα, ο οποίος αναφέρεται ως Σείριος B. Ο αστέρας που είναι ορατός από τη Γη αποκαλείται συχνά και Σείριος A. Τα δύο αστέρια βρίσκονται σε τροχιά μεταξύ τους, με περίοδο περίπου 50 έτη και σε μέση απόσταση 20 AU (αστρονομικές μονάδες... Παρόλα αυτά η μυθολογία αναφέρει τον Σείριο ως τριπλό αστέρα).
Ο Σείριος Β ήταν ο πρώτος λευκός νάνος που ανακαλύφθηκε, το 1915. Το γεγονός αυτό σήμαινε παράληλα πως ο αστέρας αυτός ήταν μεγαλύτερης μάζας από το Σείριο Α, καθώς εξελίχθηκε νωρίτερα πέρα από την κύρια ακολουθία.
Η διάμετρος του Σείριου μετρήθηκε για πρώτη φορά το 1956 από τον Robert Hanbury Brown σε 3,36 ηλιακές ακτίνες.
Το σχήμα του, ποικίλλει στις χαρτογραφήσεις, αλλά τα κυριότερα αστέρια του σχηματισμού, πλην του Σείριου είναι τα κάτωθι:
• ε CMa: «Αντχάρα» ή «Αδάρα», που προέρχεται από το αραβικό «Αλ Αδάρα», δηλαδή «οι παρθένες»
• δ CMa: «Αλ Ουάζαν» ή «Ουέζεν», δηλαδή «το βάρος» στα αραβικά, που είναι ένας διπλός αστέρας και η προέλευση του ονόματος είναι ακόμα άγνωστη
• β CMa: «Μίρζα» από το αραβικό «Αλ Μουρζίμ», δηλαδή «ο κήρυκας» που δινόταν σε αστέρια που προήγγελλαν την ανατολή ενός λαμπρού αστέρα, στην περίπτωσή μας του Σείριου
• η CMa: «Αλάντρα»
• ζ CMa: «Φουρούντ», δηλαδή ο «λαμπρός μοναδικός»
• γ CMa: «Μουλιφέν»
Κυνικά Καύματα
Τα Κυνικά Καύματα και η ζωή στην περιοχή του Αιγαίου στην αρχαιότητα. «Το θερινό αστέρι [Σείριος], το οποίο αστράφτει περισσότερο από όλα τα αστέρια αστράφτει πιο λαμπρό αφού λουστεί στο κύμα» Όμηρος, Ιλιάδα ε, 10κ.ε.
Με αφορμή την έναρξη της περιόδου των κυνικών καυμάτων έχει εξαιρετικό ενδια...φέρον να δούμε πώς έβλεπαν οι Έλληνες της αρχαιότητας που κατοικούσαν στην περιοχή του Αιγαίου ένα από τα λαμπρότερα αστέρια στον ουρανό, τον Άλφα του Μεγάλου Κυνός, γνωστό και σαν Σείριο.
Το όνομα Σείριος ή Σίριος χρησιμοποιείται από τις αρχαίες πηγές για να περιγράψει όχι μόνο το αστέρι του Μεγάλου Κυνός, αλλά και τον ήλιο και κάθε άλλο αστέρα που αρχικά λεγόταν σειρ [γεν. σειρός] και σείριος. Από αυτό έχουμε και τα παράγωγα όπως οι σείριοι αστέρες, τη λέξη σειρίασης που σημαίνει καύμα ή την λάμψη του ηλίου.
Γλωσσολόγοι έχουν υποστηρίξει ότι το ελληνικό όνομα Σείριος προέρχεται από την αντίστοιχη σανσκριτική λέξη s úr-a-s, sûr-ja-s και η λέξη Σείριος στα ελληνικά χρησιμοποιείται για να περιγράψει αυτόν που είναι καυτός. Στην αρχαιότητα το χρονικό διάστημα μετά την 21η Ιουλίου αναφέρεται και σαν Κυνάδες ημέρες στη διάρκεια των οποίων εμφανίζονταν αντίστοιχα και τα κυνικά καύματα. Η ονομασία αυτή είναι συνδεδεμένη με την ανατολή του Σειρίου κατόπιν συνόδου με τον ήλιο (δηλ. ανατέλλουν ταυτόχρονα) έχοντας σαν αποτέλεσμα θερμότερες μέρες.
Η συγκεκριμένη περίοδος του καλοκαιριού περιγράφεται στις αρχαίες πηγές με αρκετά μελανά χρώματα και σχεδόν όλοι οι συγγραφείς συμφωνούν ότι η ανατολή του Σειρίου φέρνει μαζί της κακοτυχία, αρρώστειες, δυσκολίες, δυστυχία και υψηλό πυρετό τους ανθρώπους. Χαρακτηριστικά, ο ποιητής Αλκαίος (7ος αι. π.Κ.Ε.) γράφει:
«Δροσίστε τα πνευμόνια σας με κρασί, γιατί το αστέρι του Κυνός, ο Σείριος έρχεται τριγύρω. Η εποχή είναι δύσκολη και όλα διψούν κάτω από τη ζέστη και το τζιτζίκι τραγουδάει γλυκά κάτω από τα φύλλα…οι γυναίκες τότε είναι αρκέτα μιαρές και οι άνδρες αδύναμοι, όσο ο Σείριος τσουρουφλίζει τα κεφάλια τους και τα γόνατά τους.»
Ο Σείριος στο πέρασμά του κατέστρεφε χωρίς οίκτο καλλιέργειες και δέντρα. Ο Έλληνας ποιητής Άρατος (περ. 315-240 π.Κ.Ε.) περιγράφει το φαινόμενο αυτό σε ένα από τα έμμετρα αστρονομικά του ποιήματα:
«Υπάρχει ένα αστέρι που είναι πιο θερμό από όλες τις πυρκαγιές και που έχει μία διαπεραστική φλόγα και το οποίο οι άνθρωποι το καλούν Σείριο. Όταν ανατέλλει μαζί με τον Ήλιο, τα δέντρα δεν μπορούν να τον εξαπατήσουν με την αδύναμη φρεσκάδα των φύλλων τους, γιατί εύκολα με το έντονο βλέμμα του διαπερνά τα κλαδιά τους και σε μερικά από αυτά δίνει δύναμη, αλλά σε άλλα τους καταστρέφει εντελώς το φλοιό.
Η περίπτωση της Κέας (Τζιας)
Οι πηγές μας κάνουν ιδιαίτερη μνεία για το πόσο καταστροφικά ήταν αυτά τα κυνικά καύματα για τους κατοίκους των Κυκλάδων και ιδιαίτερα για το νησί της Κέας. Παρόλο που γνωρίζουμε ότι οι Κυκλάδες, αλλά και άλλες πόλεις της αρχαιότητας διατηρούσαν τη λατρεία του Σειρίου ή του Σειρίου κυνός ή του Ήλιου φαίνεται πως η Κέα ανέπτυξε κάποτε μία χαρακτηριστική ιδιάζουσα λατρεία που ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την περίοδο των κυνικών καυμάτων. Ας δουμέ όμως τι αναφέρει ο αντίστοιχος μύθος.
Στα έργα συγγραφέων όπως ο Απολλώνιος ο Ρόδιος, ο Διόδωρος ο Σικελιώτης και ο Νόννος αναφέρεται η ταυτόχρονη ανατολή Ηλίου και του Σείριου αυτή την περίοδο καθώς και τα αντίστοιχα φαινόμενα. Συγκεκριμένα, περιγράφουν ότι όταν ο Σείριος πλησιάζει σε τροχιά τις Κυκλάδες, τις κατέκαιγε με τη μορφή των κυνικών καυμάτων με αποτέλεσμα να στερεύουν οι πηγές, να μην φυσάει καθόλου δροσερός άνεμος και να προκαλούνται λοιμικές αρρώστιες. Έτσι λοιπόν, οι κάτοικοι των Κυκλάδων ζήτησαν τη βοήθεια του Απόλλωνα και του μαντείου του. Ο Απόλλωνας τους έδωσε χρησμό να καλέσουν τον ήρωα/θεό από τη Θεσσαλία Αρισταίο.
Ο Αρισταίος ήταν γιος του Απόλλωνα και της Κυρήνης. Η ανατροφή που πήρε κοντά στους κενταύρους, στις Μούσες και τις Νύμφες του πρόσφερε πάρα πολλές γνώσεις. Έμαθε κοντά τους τις τέχνες της ιατρικής, της μαντικής, της καλλιέργειας της αμπέλου και της ελιάς, της φροντίδας των μελισσιών κτλ. Όλα όσα έμαθε ο Αρισταίος αποφάσισε να τα μοιραστεί να τους ανθρώπους και σε αρκετές περιοχές του αρχαίου κόσμου λατρεύτηκε σαν μία γεωργική θεότητα.
Ο Αρισταίος, λοιπόν, πήρε εντολή από τον πατέρα του Απόλλωνα να φύγει από τη Φθία (πρωτεύουσα του βασιλείου των Μυρμηδόνων στη Θεσσαλία) και να εγκατασταθεί στην Κέα.**** Τον ακολούθησαν μαζί η φυλή των Παρασσίων που ήταν απόγονοι του Λυκάωνα από την Αρκαδία. Όταν έφθασε στην Κέα πάνω στα βουνά του νησιού έχτισε βωμό προς τιμή του Ικμαίου Δία (ο Δίας της βροχής–υγρασία) και θυσιάσε προς αυτόν και τον Σείριο, όπως αναφέρει και ο Θεόφραστος στο έργο του Περί Ανέμων.
Τότε ο Δίας έστειλε τους ετησίους ανέμους ή αλλιώς τα γνωστά μας μελτέμια που έπνεαν για σαράντα μέρες. Αυτοί οι ευεργετικότατοι και σωτήριοι για τις Κυκλάδες άνεμοι έσωσαν τους κατοίκους των νησιών και βοήθησαν σε κάθε πτυχή της ζωής τους. Από τότε και στο εξής, αναφέρουν οι πηγές, οι κάτοικοι της Κέας για να καταπραϋνουν τον Σείριο άρχισαν να παρατηρούν την ανατολή του άστρου, υπολόγιζαν από πριν την ανατολή του και το πόσο ζεστό θα ήταν το επόμενο καλοκαίρι. Όλα αυτά με τη βοήθεια του Αρισταίου.
[Σημείωση: να σημπληρώσουμε μία ενδιαφέρουσα σύνδεση εδώ, ότι τη στιγμή που ο Αρισταίος πήρε την εντολή να φύγει από τη Φθία από τον Απόλλωνα μία αρκετά μεγάλη δυστυχία τον είχε ήδη βρει. Ο γιος του Αρισταίου, Ακταίωνας ενώ κυνηγούσε στα δάση μαζί με τα πενήντα σκυλιά του είδε τη θεά Άρτεμη να λούζεται σε μία πηγή. Η θεά θύμωσε, τον μεταμόρφωσε σε ελάφι και κατασπαράχθηκε από τα ίδια τα σκυλιά του. Σύμφωνα με τη μυθολογία ένα από τα σκυλιά του Ακταίωνα αποτελεί τον αστερισμό του Μικρού Κυνός (Canis Minor)].
Έτσι λοιπόν η Κέα συνδέθηκε στενά και με τον Ήλιο, χαρακτηρίστηκε ως η κατεξοχήν ηλιακή νήσος και δεν είναι τυχαίο ότι ο Όμηρος στα ποιήματά του την ονομάζει και Συρίη. Η ιδιάζουσα σχέση του νησιού με το αστέρι του Σειρίου αποτυπώθηκε και στον χαρακτηριστικό τύπο των αρχαίων νομισμάτων του νησιού. Στον οπισθότυπο (πίσω πλευρά ) των νομισμάτων της απεικονίζεται το αστέρι του Σείριου: ο μπροστινός κορμός ενός σκύλου (αστερισμός του Κυνός-Σείριος) που περιβάλλεται από ακτίνες.
Ο τύπος αυτός δεν απαντάει στα νομίσματα άλλων πόλεων. Στον εμπροσθότυπο (μπροστινή πλευρά) των νομισμάτων συνήθως απεικονίζεται το προφίλ ενός άνδρα τον οποίο οι αρχαιολόγοι ταυτίζουν είτε με τον ευεργέτη του νησιού Αρισταίο ή τον Απόλλωνα. Κάποιοι βασιζόμενοι στο όνομα που δίνει ο Όμηρος υποστηρίζουν ότι το πρώτο όνομα της Κέας ήταν Σειρία ή Συρία λόγω της ιδιαίτερης σχέσης της με τον Σείριο και κατ’ αντιστοιχία με θεούς που είχαν δώσει το όνομά τους σε άλλες πόλεις της αρχαιότητας, βλ. Αθήνα, Ποσειδωνία, Απολλωνία κτλ.
Επίσης:
Για κάποιους, ο αστερισμός συνδεόταν με τον Κέρβερο, και για τους Άραβες, πριν πάρουν το ελληνικό όνομα, συνδεόταν με τον «Αλ Σιρά αλ Αμπούρ αλ Ιαμάνια», δηλαδή «το Λαμπρό αστέρι του περάσματος της Υεμένης». Στους πίνακες του Χρυσοκόκκη, ο Σείριος αναφέρεται σαν «Σιαήρ Ιαμανή», δηλαδή «ο αστέρας της Υεμένης».
Για τους Ινδούς από την άλλη, ο αστερισμός ήταν ο «Μριγαβιάδα» ο φονέας των ελαφιών. Οι Βαβυλώνιοι ήξεραν τον Σείριο ως «ΚΑΚ.ΣΙ.ΝΤΙ» ή «ΚΑΚ.ΜΠΑΝ.» δηλαδή «το βέλος» ή ο «αστέρας του τόξου», πιθανόν διότι το σχήμα ολόκληρου του αστερισμού θυμίζει βέλος ή τόξο και βέλος μαζί. Με βέλη και τόξα, υπάρχουν μύθοι και στους Ινδιάνους της Βόρειας Αμερικής, αλλά και στους λαούς της Ινδίας και της Ινδονησίας, που μάλιστα συνδέονται με κατακλυσμούς.
Ο Σείριος συνδεόταν με πλημμύρες και καταιγίδες τόσο στην Αίγυπτο, όσο και από τους Λατίνους. Και αξίζει να σημειωθεί ότι δίπλα στον Ωρίωνα τρέχει ο (αστερισμός) Ηριδανός, ένα ποτάμι που συνδεόταν με το Νείλο, δίνοντας έτσι ερμηνεία στη σύνδεση του Σείριου με τις πλημμύρες, καθώς ένας μύθος θέλει τους κατακλυσμούς να γίνονται επειδή κάποιος έριξε ένα βέλος με το τόξο του κάπου μέσα στη θάλασσα.
Προεκτάσεις της ιστορίας του Αρισταίου
Σύμφωνα με τον James G. Frazer (The Golden Bough), o έλεγχος από έναν βασιλιά (ο οποίος έχει συχνα και την ιδιότητα του μάγου) των στοιχείων της φωτιάς, του ανέμου και της βροχής φαίνεται να είναι ένα σημαντικό στοιχείο για την ευημερία του αρχαίου κόσμου και υπάρχουν αρκετά παραδείγματα στους μύθους και στις παραδόσεις των λαών. Το ρόλο αυτό του «μάγου-θεού» στη συγκεκριμένη περίπτωση παίζει ο Αρισταίος, όπου και εμφανίζεται σαν ο πρώτος ιεροφάντης της λατρείας του Σειρίου και μάλιστα πάνω σε ένα ιερό κορυφής.
Η παράδοση είναι αυτή που παρουσιάζει τον Αρισταίο σαν τον γνώστη της ανατολής του Σειρίου όχι μόνο στο περιστατικό με την Κέα, αλλά παρόμοιες ιστορίες τον παρουσιάζουν σαν ευεργέτη των ανθρώπων στην αρχαία Κέρκυρα, στη Σικελία και ιδιαίτερα στη Β. Αφρική και τη Σικελία. Ο μύθος του έχει πελασγικές ρίζες και δημιουργήθηκε ή εξαπλώθηκε από την Κέα σε όλη τη Μεσόγειο. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το νησί να ήταν ένα σημαντικό θρησκευτικό κέντρο για όλους τους θαλάσσιους πολιτισμούς της εποχής.
Ο μύθος όμως δείχνει και το πόσο μπορούσαν να επηρεάσουν οι κλιματικές αλλαγές όλη τη θαλάσσια δραστηριότητα του Αιγαίου. Ο έλεγχος των ανέμων με «μαγικό τρόπο» είχε αρκετές ιδεολογικές και κοινωνικοπολιτικές προεκτάσεις στις κοινωνίες του Αιγαίου. Οι κάτοικοί του φαίνεται να γνωρίζουν από αρχαιοτάτων χρόνων ότι κάθε παρεμβολή στην ομαλή ροή των ανέμων μπορεί να προκαλέσει ακραίες κλιματικές αλλαγές που γνωρίζουμε ότι ήταν ένα συχνό φαινόμενο την εποχή του Χαλκού.
Αυτές οι κλιματικές αλλαγές είναι αρκετά σημαντικές για τις επόμενες γενιές καθώς μπορούν να δημιουργήσουν κοινωνικές ανακατατάξεις ή ακόμα και μετακινήσεις ομάδων στη Μεσόγειο. Όταν αυτές οι ομάδες μετακινούνται μεταφέρουν μαζί τους και την αρχαία τους γνώση. Θα πρέπει να δώσουμε, λοιπόν λίγη περισσότερη σημασία όταν ο Απολλώνιος ο Ροδιος στα Αργοναυτικά του αναφέρει ότι ο Αρισταίος συγκέντρωσε τους ανθρώπους τους από την Παράσσια φυλή που ήταν απόγονοι του Λυκάωνα και άφησαν τη Φθία για να εγκατασταθούν στην Κέα.
Βλέπουμε, λοιπόν, τη δημιουργία μίας ιδιαίτερης ομάδας ανθρώπων που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ευεργετούν όλη την κοινότητα προσφέροντας τις υπηρεσίες τους: από τον έλεγχο του καιρού μέχρι τη θεραπεία ασθενειών.
Αν και σήμερα μπορεί όλα αυτά να μας ακούγονται υπερβολικά, ότι δηλαδή «μάγοι» ή άνθρωποι με ιδιαίτερες ικανότητες επηρέαζαν ακόμα και κλίμα δεν θα πρέπει να απορρίψουμε την ιδέα ότι κάποιοι άνθρωποι είχαν μία ιδιαίτερη σχέση με τη φύση και την παρατήρησή της.
Στα μάτια των απλών ανθρώπων εκείνης της εποχής εκείνος που έλεγχε τα στοιχεία της φωτιάς, του ανέμου και της βροχής φαινόταν σαν θεός που θα του εξασφάλιζε μία καλή σοδειά και κατ’ επέκταση την επιβίωσή του.
Για τους κατοίκους των νησιών του Αιγαίου αυτός που του πρόσφερε καλό καιρό του προσέφερε ταυτόχρονα και τη δυνατότητα να ταξιδεύει απρόσκοπτα, άρα και ουσιαστικά να ζει. Σε πολλές περιπτώσεις η γνώση των φυσικών φαινομένων παρουσιάζεται και σαν μαγεία που έχει έναν ευεργετικό έλεγχο πάνω στη φύση για το καλό του ανθρώπου. Οι χρήστες, λοιπόν, αυτής της «μαγείας» ήταν λογικό να θεωρούνται σημαίνοντα πρόσωπα και σε μερικές περιπτώσεις να ανάγονται σε βασιλείς, ακόμα και σε θεούς.
Όλο αυτό το σύνολο της αρχαίας γνώσης, είτε πρόκειται για τέχνες, καλλιέργεια της γης, κτηνοτροφία ή αστρονομικές παρατηρήσεις ήταν ένας τεράστιος θησαυρός γνώσεων που βρήκε το δρόμο του μέσα από μύθους και συμβολισμούς. Έτσι λοιπόν ο Αρισταίος από έναν μυθικό θεό, πρόσωπο, ήρωα ή ευεργέτη μετουσιώνεται σε κάτι όχι απαραίτητα έξω από το μύθο, αλλά σε μία ζωντανή και πραγματική προσωποποίησή του.
ΟΙ ΠΑΝΑΡΧΑΙΕΣ ΣΦΡΑΓΙΔΕΣ ΤΩΝ ΙΘΑΓΕΝΩΝ ΝΤΟΓΚΟΝ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟ 5000 ΕΤΩΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΤΟΥ ΣΕΙΡΙΟΥ.
Η μυστική και ιερή παράδοση της φυλής Ντόγκον της Δυτικής Αφρικής, λέει ότι ο γήινος πολιτισμός είναι αποτέλεσμα της επαφής των λαών της Γης με τους κατοίκους ενός πλανήτη που βρίσκεται εντός του συστήματος του αστερισμού του Σείριου, 3.000 χρόνια π.Χ.
Οι Ντόγκον μιλούν για τους επισκέπτες του πλανήτη Νιάν. Ο πλανήτης βρίσκεται στο άστρο Έμμε Για, του συστήματος του Σείριου, που έχει περίοδο τροχιάς γύρω στα 50 χρόνια, είναι μεγαλύτερο από τον Σείριο Β (Πό Τόλο) και τέσσερις φορές ελαφρύτερο. Το άστρο Έμμε Για ανακαλύφθηκε πρόσφατα και ονομάστηκε επίσημα από τους αστρονόμους σαν Σείριος Γ'.
Η ιερή παράδοση της φυλής Ντόγκον ήταν χαραγμένη στις πανάρχαιες σφραγίδες της φυλής, που εκτός των παραπάνω λεγομένων, δείχνουν την ακριβή τροχιά του Σείριου και το τριπλό αστρικό σύστημα (Πο Τόλο, Έμμε Για, Σίγκι Τόλο) στον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός.
Ο Σείριος απέχει από τη Γη γύρω στα 8,57 έτη φωτός. Μέχρι τη δεκαετία του 1990, οι αστρονόμοι γνώριζαν για τους Σείριο Α και Σείριο Β, οι οποίοι είναι λευκοί νάνοι. Γύρω στα 1995 ανακαλύφθηκε και ο Σείριος Γ.
Οι ιθαγενείς Ντόγκον πέρα από το Σείριο, είναι άριστοι γνώστες χιλιάδες χρόνια τώρα και του ηλιακού μας συστήματος και της τροχιάς των πλανητών γύρω από τον Ήλιο. Γνωρίζουν ότι ο Κρόνος διαθέτει δακτυλίους και ότι ο Δίας έχει τέσσερις σελήνες. Μάλιστα στην καθημερινή τους ζωή, καθοδηγούνται από τέσσερα ημερολόγια για τον Ήλιο, τη Σελήνη, το Σείριο και την Αφροδίτη.
Κατά συνέπεια, γεννάται το εύλογο ερώτημα: Πώς είναι δυνατόν, μια πρωτόγονη αφρικανική φυλή να ξέρει με απόλυτη ακρίβεια αστρονομικά δεδομένα, που μόλις σχετικά πρόσφατα ανακαλύφθηκαν μέσα από τα υπερσύγχρονα τηλεσκόπια; Από πού άντλησαν όλες αυτές τις γνώσεις;
Οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι οι πληροφορίες τους προέρχονται από τους Νόμμος (περίεργα αμφίβια όντα που έφτασαν στην γη από τον Σείριο). Η παρουσία τους στη γη σύμφωνα με τους Ντογκόν είχε να κάνει με τη σωτηρία του κόσμου, παρουσιάζοντας τους ως λυτρωτές και πνευματικούς φύλακες. Μιλώντας με λεπτομέρειες περιγράφουν και το παράξενο μέσο που μετέφερε τους Νόμμος στα νοτιοανατολικά της περιοχής τους, το οποίο έκρυβαν μέσα σε μια κοντινή λίμνη.
Η φυλή Ντόγκον για 5000 και πλέον χρόνια, ζούσε απομονωμένη από την υπόλοιπη ανθρωπότητα. Ο Δρ Μαρσέλ Γκριόλ, Γάλλος ανθρωπολόγος, ήταν ο πρώτος ερευνητής που τους επισκέφθηκε το 1931. Το 1946 ξαναπήγε στο Μάλι με την επίσης Γαλλίδα ανθρωπολόγο Ζερμέν Ντιτερλέν, οι οποίοι μελέτησαν και κατέγραψαν λεπτομερώς τις παραδόσεις και τη μυθολογία των ιθαγενών. Η έκθεσή τους το 1951 υπήρξε αρκετά εκπληκτική, αφού όλοι έμειναν άναυδοι, πώς οι Ντόγκον γνώριζαν για άστρα που δεν φαίνονταν με γυμνό μάτι!
Στη δεκαετία του 1970, ένας Αμερικανός γλωσσολόγος και ερευνητής μέλος της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας του Λονδίνου, ο Ρόμπερτ Τεμπλ, θυσίασε οκτώ ολόκληρα χρόνια για να γράψει το περίφημο βιβλίο του «Ο Άγνωστος Σείριος», με κεντρικό ερώτημα αν κατά το παρελθόν η Γη δέχθηκε επίσκεψη ευφυών όντων από κάποιον πλανήτη του Σείριου.
Ο Έριχ Φον Ντένικεν (σσ. θερμός υποστηρικτής της θεωρίας των Αρχαίων Αστροναυτών), στο περίφημο έργο του «Αποδείξεις - Αυτοψία σε πέντε Ηπείρους», αφού επικροτεί το βιβλίο του Τεμπλ, λέει σχετικά: ''Τι το εκπληκτικό υπάρχει στους μύθους των Μόγκι. Όνειρα, θρησκευτικές δεισιδαιμονίες, φαντασμαγορίες ή ακριβείς γνώσεις (…) κάθε 50 χρόνια οι Ντόγκον πανηγυρίζουν τη γιορτή τους «Σιγκουί». Η τελετή Σιγκουί έχει σαν περιεχόμενο την επιθυμία για ανανέωση του κόσμου. Το χρόνο της γιορτής καθορίζει το Πο Τόλο, δηλαδή το άστρο του Σιγκουί.''
Οι μυστικές και ιερές πανάρχαιες αστρονομικές γνώσεις των προγόνων της φυλής Ντόγκον, δείχνουν σωστές και επιβεβαιώνονται σιγά σιγά από τους σύγχρονους αστρονόμους, με μόνη αναπάντητη την ύπαρξη του πλανήτη Νιάν (o λεγόμενος σήμερα Xylanthia)... μια απάντηση που φαίνεται να είναι θέμα χρόνου.
Επίσης:
Αυτό που έχει μεγάλη αξία να αναφερθεί, είναι η άποψη ότι κάποιοι άνθρωποι πιθανόν να γνώριζαν τη διπλή φύση του Σείριου, πριν χιλιάδες χρόνια! Μελέτες κάποιων Γάλλων ανθρωπολόγων (ρε μανία με τους ανθρωπολόγους σε αυτό το blog… δεν μπορώ να τους ξεφύγω εύκολα…), και συγκεκριμένα των Germaine Dieterlen και Marcel Griaule, που έγιναν στη φυλή των Ντόγκον του Μάλι και της Σαχάρας, έδειξε ότι η φυλή γνώριζε ότι ο Σείριος είναι διπλός και ζωγράφιζαν την τροχιά του Σείριου Β με περίοδο 50 χρόνων (όσων είναι πραγματικά!) και τον Σείριο Α στη μια εστία μιας ελλειπτικής τροχιάς (να υπενθυμίσουμε ότι η ελλειπτική τροχιά των ουράνιων σωμάτων ανακαλύφθηκε το Μεσαίωνα).
Για τους Αιγύπτιους, η μεγάλη θεά Ίσιδα ή Σώθις, (που ήταν ο Σείριος) ακολουθούνταν από τον Όσιρη, ο οποίος ζωγραφιζόταν σαν ένα μάτι, ενώ για τους Μπόζο στο Μάλι, ο Σείριος Β ήταν το «άστρο-μάτι». Επίσης, για τους Αιγύπτιους, η αδερφή της Ίσιδος, η Νέφθις, την ακολουθεί και είναι στα «όρια του σκότους», ενώ η Ίσις είναι στα «όρια του φωτός». Μήπως τελικά γνώριζαν και οι Αιγύπτιοι για τον Σείριο Β; Οι Αιγύπτιοι δεν ασχολήθηκαν επιστημονικά ούτε συστηματικά με την αστρονομία. Το Σείριο όμως, τον λάτρευαν και για αυτό και το ημερολόγιό τους βασιζόταν σε αυτόν. Ήταν το λεγόμενο Σωθικό Ημερολόγιο, το οποίο χρονικά πρέπει να άρχισε γύρω στο 3285 πΧ.
Ο Σείριος όμως σχετιζόταν πολλές φορές και με την ξηρασία και την κάψα. Και αυτό, γιατί ο ήλιος βρισκόταν στον Λέοντα, όταν ανέτελλε ο Σείριος. Ο ποιητής Ησίοδος, ο πρώτος ίσως που αναφέρεται στον «Οπωρινό» αστέρα του Ομήρου, τον «Κύνα αστέρα» με το όνομα του Σείριου στα «Έργα και Ημέραι» του, είναι λίγο πιο ρεαλιστής και λίγο πιο ρέμπελος σαν Έλληνας, τις ημέρες αυτές του Κυνός και συμβουλεύει τον αδερφό του:
"Και όταν το γαϊδουράγκαθο βγάνει το λουλούδι του και το λαλό τζιτζίκι καθισμένο στο δέντρο χύνει κάτου από τα φτερά του αδιάκοπα το λυγερό τραγούδι του, είναι τότε του κοπιαστικού καλοκαιριού η ώρα. Τότε οι γίδες είναι όσο παίρνει παχιές, το κρασί θαυμάσιο, πιο φλογερές από άλλοτες είναι οι γυναίκες τότε, κι από την άλλη πιο νευροκομμένοι οι άντρες, γιατί τους καίει τότε ο Σείριος το κεφάλι και τα γόνατα και η κάψα το κορμί τους μαραζώνει. Τότε αυτό που θα ‘θελα να ‘χω, είναι τον ίσκιο το χοντρό ενός βράχου, κρασί απ’ αμπέλι βύβλινο, ψωμί μουσκεμένο, γάλα από γίδα που ‘κοψε το βύζασμα και κρέας από δαμάλα πώχει στο λιβάδι τρώγοντας χορτάσει και που δεν είναι ακόμη γεννημένη ή από ερίφια πρωτογέννητα. Και από πάνω να πίνω το κρασάκι φλογερό, καθισμένος στον ίσκιο να χορτάσει η ψυχή μου το φαΐ, γυρίζοντας το πρόσωπο κατά το δροσερό το φύσημα του Ζέφυρου. Κι από πηγή τρεχούμενου κι αδιάκοπου νερού που δε θολώνει, να παίρνω και να χύνω τρία νερού και ένα κρασιού το τέταρτο".
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι στον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός, υπάρχει το πιο γνωστό ανοιχτό σμήνος, ορατό με γυμνό μάτι, το M41 (NGC 2287), ένα πανέμορφο σμήνος με πολλούς διπλούς και πολλαπλούς αστέρες, ενώ πολύ κοντά του, εντοπίζονται και τα σμήνη NGC 2362 πάνω από τον δ αστέρα και το NGC 2360 δίπλα στον γ αστέρα.
Σημαντικότατη δε πληροφορία, είναι ότι σε αυτόν τον αστερισμό, εντοπίζεται και ο ισχυρός, σπειροειδής γαλαξίας NGC 2217, μεταξύ των αστέρων ζ και ξ του αστερισμού, όπου εντοπίζεται και ένα από τα μεγαλύτερα αστέρια του σύμπαντος, ο υπεργίγας VY CMa.
Πηγες
Allen, Richard Hinckley (1963) [1899]. Star Names: Their Lore and Meaning. New York, New York: Dover.
Makemson, Maud Worcester (1941). The Morning Star Rises: An Account of Polynesian Astronomy. New Haven, Connecticut: Yale University Press.
Ridpath, Ian; Tirion, Wil (2001). Stars and Planets Guide. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.
Schlegel, Gustaaf (1967) [1875]. Uranographie Chinoise (in French). Taipei, Republic of China: Ch'eng Wen Publishing Company.
Wagman, Morton (2003). Lost Stars: Lost, Missing and Troublesome Stars from the Catalogues of Johannes Bayer, Nicholas Louis de Lacaille, John Flamsteed, and Sundry Others. Blacksburg, Virginia: The McDonald & Woodward Publishing Company.
Wilkins, Jamie; Dunn, Robert (2006). 300 Astronomical Objects: A Visual Reference to the Universe. Buffalo, New York: Firefly Books.
"ΑΛΦΕΙΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ"
"ΓΗΓЄΝЄΙΣ ЄΛΛΗΝЄΣ"
"Αυτόχθονες Έλληνες"
Η εφαρμογη μας για το κινητο σου
Κατέβασε και εσύ την εφαρμογή μας για το κινητό σου "Ancient Greece Reloaded"