Reloaded

Πρωτογενεις θεοτητες των βουνων

Η μυθολογία των Ουρέων είναι μία ιδιάζουσα περίπτωση διότι τα στοιχεία για αυτούς είναι ελάχιστα και διάσπαρτα στην ελληνική μυθολογία.

Επίσης, επικρατεί και μία σύγχυση στη μη-ελληνόγλωσση βιβλιογραφία που τους παρουσιάζουν είτε σαν πρωτογενείς θεούς είτε σαν μυθικούς βασιλιάδες (όπως η περίπτωση του Τμώλου).

Όπως και να έχει το θέμα, οι Ούρεα πράγματι αναφέρονται στην Αρχαία Ελληνική Γραμματεία και μπορείτε να βρείτε τα στοιχεία στο τμήμα της Βιβλιογραφίας, στο τέλος του άρθρου.


Επί του θέματος.

Όταν ήρθε σε ύπαρξη η Γαία είχε πάρα πολλά παιδιά. Ορισμένα από αυτά ήταν μέρος της (δηλαδή, του σώματός της). Από το σώμα της προεξείχαν οι Ούρεα, πρωτογενείς θεότητες-πνεύματα, που ήταν από πέτρες και βράχους, και στην ουσία ήταν τα βουνά.

Οι Ούρεα εμφανίστηκαν λίγο μετά τον Ουρανό. Σε αντίθεση με τα περισσότερα θεϊκά τέκνα, οι Ούρεα δεν είχαν πατέρα αλλά γεννήθηκαν απευθείας από τη Γαία.

Λέγεται ότι κάθε βουνό είχε το δικό του πνεύμα καθώς και ότι οι Ούρεα είχαν και ξαδέρφια που ονομάζονταν Νήσοι (θεοί-πνεύματα των νησιών). Τα νησιά δημιουργήθηκαν από το θεό Ποσειδώνα όταν απέκοπτε μεγάλα κομμάτια της στεριάς και τα εκσφενδόνιζε στη θάλασσα (με τόσα νησιά που έχει η Ελλάδα, μάλλον είχε ορέξεις ο Ποσειδώνας).

Σε όλα τα βουνά (ή Ούρεα) ζούσαν οι Ορεάδες νύμφες. (Πήγαινε: Ορεάδες)


Οι Ούρεα ήταν δέκα σε αριθμό και ήταν οι εξής:

Αίτνα: ηφαίστειο στη Σικελία

Άθως: βουνό στη Θράκη

Ελικών (Ελικώνας): βουνό στη Βοιωτία. Λέγεται ότι στην κορυφή του υπήρχε ένα πολύ φημισμένο ιερό αφιερωμένο στις Μούσες.

Όλυμπος: Το γνωστό βουνό σε όλους και κατοικία των Ολύμπιων θεών.

Όρειος ή Όθρυς: Το όρος Όθρυς βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά του Νομού Μαγνησίας και στη βορειοανατολική πλευρά του Νομού Φθιώτιδας και οριοθετεί τη Θεσσαλία και τη βόρεια Στερεά Ελλάδα. Στην ελληνική μυθολογία, το όρος Όθρυς είναι το βουνό των Τιτάνων, στο οποίο είχαν οχυρωθεί κατά τη σύγκρουσή τους με τους θεούς του Ολύμπου. Από εκεί πετούσαν γιγάντιους βράχους προς τον Όλυμπο.

Όλυμπος 2 (ναι, σωστά διαβάζεται, έχουμε και Όλυμπο νούμερο 2): Βουνό στη Φρυγία, σημερινή Τουρκία.

Πάρνηθα: βουνό της Αττικής, βόρεια της Αθήνας.

Κιθαιρώνας: είναι πευκόφυτος ορεινός όγκος μεταξύ του όρους Πατέρα, των Γερανείων ορέων, και της Πάρνηθας. Ο Κιθαιρώνας στην αρχαιότητα αποτελούσε το σύνορο μεταξύ της Βοιωτίας και της Μεγαρίδας. Η σημαντικότερη βοιωτική πόλη στους πρόποδες του Κιθαιρώνα ήταν οι Πλαταιές.

Νύσος: βουνό του οποίου η ακριβές τοποθεσία είναι άγνωστη. Γενικώς, θεωρείτε ότι ήταν είτε ο Κιθαιρώνας, είτε ένα όρος στη Νάξο ή στη Θράκη ή τέλος, στη Φοινίκη. Να σημειωθεί ότι τις Νότιες κοιλάδες του Κιθαιρώνα οι Αρχαίοι τις αποκαλούσαν και Νυσία πεδία και ήταν η τοποθεσία όπου πραγματοποιήθηκε η απαγωγή της Περσεφόνης στους Ομηρικούς Ύμνους.

Τμώλος: είναι μία μεγάλη οροσειρά της Τουρκίας που βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της Μικρασιατικής χερσονήσου.


Σε μία άλλη εκδοχή του μύθου...

Σε μία άλλη εκδοχή του μύθου, το βουνό πήρε το όνομά του από τον μυθικό βασιλιά των Λυδών Τμώλο, γιο του Άρη και της Θεογόνης.

Ο Τμώλος κυνηγώντας στο βουνό που αργότερα πήρε το όνομά του, παρενόχλησε μία συντρόφισσα της Άρτεμης, η οποία είχε καταφύγει στον ναό της θεάς, αδιαφορώντας για την ιερότητα του χώρου.

Η Άρτεμη τότε τον τιμώρησε στέλνοντας έναν μαινόμενο ταύρο εναντίον του ο οποίος τον σκότωσε. Μετά το θάνατό του βασίλεψε στη Λυδία η συζυγός του,η Ομφάλη.


Σε (ακόμη) μία άλλη εκδοχή του μύθου...

Ένα άλλος μύθος μας λέει ότι:

Όταν ο Πάνας έπαιζε μουσική με τις ξύλινες φλογέρες του και επειδή οι απλές αυτές μελωδίες άρεσαν σε όλους, άρχισε να καυχιέται ότι είναι καλύτερος μουσικός από τον Απόλλωνα, το θεό της μουσικής. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να καλέσει τον Απόλλωνα σε διαγωνισμό μουσικής, με κριτή τον ποτάμιο θεό Τμώλο.

Ο Τμώλος ντύθηκε δικαστής. Φόρεσε στεφάνι από φύλλα βαλανιδιάς, στόλισε το μέτωπο του με βαλανίδια και κάθισε να ακούσει τη μουσική.

Πρώτος έπαιξε ο Πάνας και οι χαρούμενοι σκοποί του άρεσαν σε όλους.

Αλλά μετά ο Απόλλωνας πήρε τη λύρα και οι πανέμορφες μελωδίες του ξεχύθηκαν στον αέρα σαν την απαλή αύρα που ρυτιδώνει την επιφάνεια της θάλασσας.

Χωρίς δισταγμό ο Τμώλος ανακήρυξε νικητή τον Απόλλωνα.

Βιβλιογραφια

Θεογονία του Ησίοδου 129 ff
Γείνατο δ᾽ Οὔρεα μακρά, θεῶν χαρίεντας ἐναύλους
[Νυμφέων, αἳ ναίουσιν ἀν᾽ οὔρεα βησσήεντα.]

Απολλώνιος Ρόδιος, Αργοναυτικά 1. 498 ff
οὔρεά θ᾽ ὡς ἀνέτειλε, καὶ ὡς ποταμοὶ κελάδοντες

Οβίδιος, Μεταμορφώσεις 11. 150 ff , 7. 192 ff

Οβίδιος, Ηρωίδες 4. 169 ff

Homer's Epigrams VI (from Papyri) (trans. Evelyn-White) (Greek epic C8th B.C.) :
"[Papyrus text fragments :] So much he said [to Asopos?] . . Parnes [mountain between Boiotai (Boeotia) and Attika (Attica)] spoke in turn . . ‘Pleasures . . connection by marriage . . that . . of you . . fortune . . I am content . . Kithairon . . them responsible . . and Kithairon (Cithaeron) . . Plataia (Plataea) [daughter of Asopos (Asopus)] . . is brought . . the lost . . to the . . Wide-spread, tawny Helikon (Helicon).&tsquo;" [N.B. This is a fragmentary papyrus text.]

Corinna, Fragment 654 (trans. Campbell, Vol. Greek Lyric IV) (Greek lyric C5th B.C.) :
"[Mount Kithairon (Cithaeron) and Mount Helikon (Helicon) compete in a singing contest :] That was his [Kithairon's] song; and at once the Mousai (Muses) instructed the blessed ones to put their secret voting-pebbles into the gold-shining urns; and they all rose together, and Kithairon won the greater number; and Hermes promptly proclaimed with a shout that he had won his desired victory, and the blessed ones adorned him with garlands of firs, and his heart rejoiced; but the other, Helikon, gripped by cruel anguish, tore out a smooth rock, and the mountain shuddered; and groaning pitiably he dashed it from on high into ten thousand stones."