Αρατος ο Σολευς
ΠΗΓΑΙΝΕ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΑΚΟΛΟΥΘΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ:
ΑΡΑΤΟΣ Ο ΣΟΛΕΥΣ
ΑΡΑΤΟΣ Ο ΣΟΛΕΥΣ (ΝΕΩΤΕΡΟΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟ "ΗΛΙΟΥ")
ΓΙΑΤΙ Ο ΑΡΑΤΟΣ Ο ΣΟΛΕΥΣ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ Ο ΟΜΗΡΟΣ ΤΗΣ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ;
ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΔΩΡΕΑΝ, ΑΠΟ ΤΗΝ ONLINE-ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΜΑΣ:
Ο Άρατος ο Σολεύς (315 π.Χ. - 240 π.Χ.) ήταν Αλεξανδρινός ποιητής.
Βιογραφία
Καταγόταν από τους Σόλους της Κιλικίας ή, σύμφωνα με άλλους από τη Ταρσό αλλά μάλλον ότι εκεί έζησε για λίγο. Πατέρας του ήταν ο διαπρεπής τότε πολιτικός και στρατιωτικός Αθηνόδωρος. Μαθήτευσε κοντά στον Μενεκράτη στην Έφεσο (292 π.Χ.). Στη συνέχεια πήγε στη Κω και μαθήτευσε κοντά στον Φιλητά. Εκεί γνώρισε τον Θεόκριτο και άλλους ποιητές του καλούμενου βουκολικού κύκλου. Στη συνέχεια πήγε στην Αθήνα και έγινε μαθητής του περιπατητικού φιλόσοφου Πραξιφάνη, εκεί γνώρισε και τον Ζήνωνα τον στωικό φιλόσοφο και τον Μενέδημο τον ιδρυτή της Ερετριακής σχολής και τον Καλλίμαχο τον Κυρηναίο.
Ο Άρατος ασχολήθηκε και με τα μαθηματικά και με την αστρονομία. Ο φιλόσοφος Ζήνων, όταν κλήθηκε ως διδάσκαλος από τον φιλότεχνο βασιλιά της Μακεδονίας Αντίγονο τον Γονατά αλλά λόγω γήρατος δεν μπορούσε να μεταβεί, έστειλε τον Άρατο με τους μαθητές του Περσαίη και Φιλονίδη (276 π.Χ.). Τότε ο Άρατος έγραψε, για τους γάμους του Αντιγόνου, το ποίημα «Ύμνος στον Πάνα» όπου εξυμνεί τη νίκη του Αντιγόνου κατά των Γαλατών στη μάχη της Λυσιμαχείας (277 π.Χ) κατά την οποία ο Παν επέφερε στους Γαλάτες «πανικό». Επίσης, εκτελώντας επιθυμία του Μακεδόνα βασιλιά, ο Άρατος έγραψε τα «Φαινόμενα», αστρονομικό και μετεωρολογικό ποίημα που προκάλεσε το θαυμασμό των συγχρόνων του.
Μετά την αιφνίδια εισβολή του Πύρρος το 274 π.Χ. ο ποιητικός και φιλοσοφικός κύκλος της αυλής του Αντιγόνου διαλύθηκε και ο Άρατος πήγε στη Συρία στην αυλή του βασιλιά Αντίοχου Α' του Σωτήρα. Εκεί ο Άρατος εξέδωσε τα διορθωτικά σχόλια στην Οδύσσεια του Ομήρου. Μετά την αποκατάσταση στη Μακεδονία ο Βασιλιάς Αντίγονος κάλεσε τον Άρατο και αυτός επέστρεψε όπου και αργότερα πέθανε (245 π.Χ.).
Συγγράμματα
Στα συγγράμματα του Αράτου περιλαμβάνονται:
«Φαινόμενα και Διοσημεία»: Επικό ποίημα από 1154 εξάμετρους στίχους όπου περιγράφονται ποιητικά οι αστερισμοί και ουράνια φαινόμενα με κατεσπαρμένους στο έργο ύμνους, θρύλους και μύθους. Το ποιημα έχει τρία μέρη: τη «καταστερέωση» όπου εξυμνούνται οι αστερισμοί, τους «συνανατέλλοντες και συνδύοντες» και τις «διοσημείες», δηλαδή τις μετεωρολογικές προγνώσεις. Για αυτό το έργο ο Καλλίμαχος ο Κυρηναίος, προκειμένου να εξυμνήσει τη δύναμη και ενάργεια του Άρατου, αφιέρωσε σε αυτόν ιδιαίτερο επίγραμμα στο οποίο τον παρέβαλε με τον Ησίοδο τονίζοντας την «Αράτου σύντονος αγρυπνίην» και τη «μελιχρότητα των επέων». Αλλά και ο Κλαύδιος Πτολεμαίος και ο Οβίδιος εξύμνησαν το έργο αυτό του Αράτου λέγοντας πως «ο Άρατος θα μείνει αιώνιος όπως ο Ήλιος και η Σελήνη».
«Διόρθωση και έκδοση Οδύσσειας»
«Ύμνοι και παίγνια».
«Συνθέσεις φαρμάκων».
«Επικήδεια, επιστολές, επιγράμματα, ηθοποιίες».
«Περί ανατολής ή ανατομής».
«Αστρολογία».
«Ιατρικές δυνάμεις».
«Περί ορνέων».
«Επικήδειος Κλεομβρότου» και ο περίφημος
«Ύμνος εις Πάνα».
Δύο επιγράμματα του Αράτου από τον Στέφανο του Μελέαγρου περιλαμβάνονται στην Παλατινή Ανθολογία (ΧΙ 437 και ΧΙΙ 129).
Αναγνώριση του έργου
Ο Άρατος εμπνευσμένος από επιστημονικές αναζητήσεις ιδίως σε αστρονομικές μελέτες βρήκε πλούσιο υλικό μυθοπλασίας στα ουράνια σώματα το οποίο και επαύξησε με την πολυμάθειά του και την εφευρετικότητά του, επαινούμενος ως «πολυμαθής και άριστος ποιητής». Την αναγνώριση της αξίας του Άρατου μέχρι των τελευταίων ρωμαϊκών χρόνων και την εξέχουσα θέση του ανάμεσα στους ποιητές, καταδεικνύουν οι τρεις βιογραφίες και τα σχόλια που έγιναν στα «Φαινόμενά» του και οι επαινετικοί και υμνητικοί χαρακτηρισμοί άλλων ποιητών, αλλά και οι μεταφράσεις των έργων του στη λατινική.
Είναι πιθανό ότι ο Απόστολος Παύλος είχε μελετήσει τα «Φαινόμενα» και από την εισαγωγή του Άρατου είχε δανειστεί τη φράση Τοῦ γὰρ καὶ γένος εἰμέν που χρησιμοποίησε στον Άρειο Πάγο στην προς Αθηναίους ομιλία του (Ἐν αὐτῷ γὰρ ζῶμεν καὶ κινούμεθα καὶ ἐσμέν, ὡς καί τινες τῶν καθ' ὑμᾶς ποιητῶν εἰρήκασιν· τοῦ γὰρ καὶ γένος ἐσμέν — Πράξεις 17:28).
Πήγαινε: στην Αρχή της Σελίδας
Αρατος ο Σολευς (ΝΕΩΤΕΡΟΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟ "ΗΛΙΟΥ")
Αλεξανδρινός ποιητής, ακμάσας κατά το 305—240 π. Χ. Κατήγετο εκ Σόλων της Κιλικίας, κατ' άλλους δε, αλλ' απιθάνως, εκ Ταρσού, όπου φαίνεται έζησε μόνον επί τίνα χρόνον. Πατέρα είχε τον διαπρεπή πολιτικόν και στρατιωτικόν Αθηνόδωρο, εμαθήτευσε δε παρά τω γραμματικώ Μενεκράτει, πιθανώς εν Εφέσω, περί το 292 π. Χ. Εκείθεν μετέβη εις Κών και διήκουσε την διδασκαλίαν του περίφημου Φιλητά, όπου εγνώρισε τον Θεόκριτον και πολλούς εκ των ποιητών του λεγομένου βουκολικού κύκλου, αν και ο Βιλλαμόβιτς δεν αποδέχεται την εις Κών μετάβασίν του. Μεταβάς κατόπιν εις Αθήνας εγένετο μαθητής του περιπατητικού φιλοσόφου Πραξιφάνους, εκεί δε εγνώρισε και τον Ζήνωνα τον στωϊκόν φιλόσοφον, και τον Μενέδημον, τον ιδρυτήν της Ερετριακής Σχολής και τον Καλλίμαχον τον Κυρηναίον.
Ο Άρατος ησχολήθη και περί τα μαθηματικά και την Αστρονομίαν. Ο φιλόσοφος Ζήνων, κληθείς ως διδάσκαλος υπό του φιλοτέχνου της Μακεδονίας βασιλέως Αντιγόνου του Γονατά και μη δυνάμενος λόγω του γήρατος να μεταβή αυτοπροσώπως, έστειλε τον Άρατον μετά των μαθητών του Περσαίου και Φιλονίδου κατά το έτος 276 π. Χ. Τότε έγραψεν ο Άρατος δια τους γάμους του Αντιγόνου, το περίφημον ποίημα του «Ύμνος εις τον Πάνα», όπου εξύμνει την εναντίον των Γαλατών νίκην του Αντιγόνου κατά την μάχην της Λυσιμαχείας (277 π. Χ.), καθ' ην ο Πάν ενέπνευσεν εις τους εχθρούς τον πανικόν.
Εκτελών επιθυμίαν του Αντιγόνου ο Άρατος εποίησε τα «Φαινόμενα», αστρονομικόν ποίημα, προκάλεσαν τον θαυμασμόν των συγχρόνων του. Ο εν τη αυλή του Αντιγόνου εν Πέλλη της Μακεδονίας ποιητικός και φιλοσοφικός κύκλος, αποτελούμενος εκ του Περσαίου, Φιλονίδου, Ανταγόρου του Ροδίου, Τίμωνος του Φλιασίου, Ιερωνύμου του Καρδίτου, Βίωνος του Βορυσθενίτου και του Αράτου, διελύθη κατόπιν της αιφνίδιας εισβολής του Πύρρου (274 π. Χ.), ο δε Άρατος μετέβη εις Συρίαν, εις την αυλήν του Αντιόχου Α' του Σωτήρος. Ενταύθα εξέδωκεν ο Άρατος την «Οδύσσειαν» του Ομήρου μετά διορθωτικών σχολίων. Μετά την αποκατάστασιν των πραγμάτων ο Άρατος κληθείς υπό του προστάτου του Αντιγόνου επέστρεψεν εις Μακεδονίαν, όπου και απέθανε περί τα 245 π. Χ., καταλιπών πλείστα συγγράμματα, μεταξύ των οποίων εθαυμάζοντο υπό των Αρχαίων:
1) Τα Φ α ι ν ο μ εν α, όπου περιέγραφε ποιητικώς τους διαφόρους Αστερισμούς και τα ουράνια φαινόμενα, εγκατασπείρων εις τας περιγραφάς του ύμνους, θρύλους και μύθους, εις τρόπον ώστε ο διάσημος Αλεξανδρινός ποιητής Καλλίμαχος ο Ειρηναίος να εξύμνηση την δύναμιν και ενάργειαν του έργου του Άρτου, αφιερώσας εις αυτά ιδιαίτερον επίγραμμα, όπου τον παρέβαλε αμέ τον Ησίοδον και ετόνιζε την «σύντονον αγρυπνίην» και την «μελιχρότητα των επέων». Πλην του Καλλιμάχου τα «Φαινόμενα» του Αράτου εξυμνήθησαν και υπό του Πτολεμαίου και του Οβιδίου, όστις λέγει ότι ο Άρατος θα είναι αιώνιος, όπως ο ήλιος και η σελήνη, επίσης δε και ο Κικέρων εξαίρει την κομψότητα των στίχων του και ο Μάξιμος ο Τύριος τον Αποκαλεί «ποιητήν ουδέν αδοξότερον Ομήρου».
Τα «Φαινόμενα» του Αράτου κατέπληξαν την συγχρονόν του αρχαιότητα δια την μεγαληγορίαν, την έκτασιν και την κομψότητα των στίχων, ήσαν δε επικόν ποίημα εκ 1154 εξαμέτρων, εκ τριών μερών, ήτοι την «καταστέρωσιν», όπου εξυμνούντο οι Αστερισμοί, τους «συνανατέλλοντας και συνδύοντας» και τας «διοσημείας», ήτοι τα προγνωστικά κλπ. Το έργον ανεγνώσθη απλήστως και μετεφράσθη εις την λατινικήν τόσον υπό του Ουάρρωνος, όσον και υπό του Κικέρωνος, αλλά μετάφρασιν εφιλοτέχνησε και ο αυτοκράτωρ Γερμανικός, πλείστοι δε το υπεμνημάτισαν, ως ο Αστρονόμος Ίππαρχος, γράψας «Περί των Αράτου και Εύδόξου φαινομένων εξηγήσεις», ο Άτταλος ο Ρόδιος, ο Σπόρος ο Νικαιεύς, ο φιλόσοφος Βόηθος και πλείστοι άλλοι!
Άλλα έργα του Αράτου είναι: 2) Η διόρθωσις και έκδοσις της «Όδυσσείας», 3) Διάφοροι Ύμνοι και Παίγνια, 4) Συνθέσεις φαρμάκων, 5) Επικήδεια, επιστολαί, επιγράμματα, ηθοποιία, 6) Περί ανατολής ή ανατομής, 7) Αστρολογία, 8) Ιατρικαί δυνάμεις, 9) Περί ορνέων, 10) Επικήδειος Κλεομβρότου και ο περίφημος ύμνος του εις Πάνα κλπ., κλπ. Ο πολυγραφώτατος ούτος ποιητής ήτο εμπνευσμένος από τας επιστημονικάς αναζητήσεις των χρόνων, ιδίως τας αστρονομικός μελέτας, εύρε δε πλούσιον υλικόν μυθοπλαστίας εις τα ουράνια σώματα, το όποιον επηυξήσε δια της καταπληκτικής πολυμάθειας και ευρετικοτητός του, δι' ο και επηνείτο ως «πολυμαθής και άριστος ποιητής».
Δεν ήτο δε ειδικός αστρονόμος και επιστήμων ο Άρατος, αλλ' ερασιτεχνικώς και ποιητικώς ησχολείτο με την αστρονομίαν, το δε λεγόμενον υπό του Καλλιμάχου «Αράτου σύντονος αγρυπνίη» σημαίνει την ποιητικήν του έξαρσιν, πότε αγρυπνών κατά νύκτας εμελέτα τα υπερκόσμια και ουράνια και ενεπνέετο, εξυμνών αυτά εις τα ποιήματα του. Συνδυάζων δε ο Άρατος πολυμάθειαν και επιστημοσύνην μετά της ποιήσεως εγένετο σπουδαιότατος εκπρόσωπος του διδακτικού έπους κατά την εποχήν του, αν και οι μεταγενέστεροι κατέκριναν αυτόν δια την ανακρίβειαν και ανεπάρκειαν των αστρονομικών του γνώσεων, αλλ' ακριβώς τούτο δεικνύει ότι ο Άρατος ήτο κατά πρώτον λόγον ποιητής, μη επιδιώκων την αυστηράν επιστημονικήν ακρίβειαν. Οτι δε ο Άρατος κατέλαβεν εξέχουσαν θέσιν μεταξύ των συγχρόνων του ποιητών και επέζησεν επί μακρόν μέχρι των εσχάτων ρωμαϊκών χρόνων, καταδεικνύουν αι τρείς βιογραφίαι του και τα σχόλια εις τα «Φαινόμενα» του.
Αλλά προ πάντων οι επαινετικοί και πάντοτε υμνητικοί χαρακτηρισμοί των συγχρόνων ποιητών, ως και αι μεταφράσεις των έργων του εις την λατινικήν. Τα «Φαινόμενα» του Αράτου είχεν εκμελετήσει και ο Απόστολος Παύλος, όστις έλαβεν από την αρχήν του ποιήματος την φράσιν «του γάρ και γένος εσμέν», την οποίαν εχρησιμοποίησεν εις την επί του Αρείου Πάγου προς τους Αθηναίους ιστορικήν ομιλίαν του. Τα «Φαινόμενα» του Αράτου τόσην καταλαβόντα θέσιν εν τη αρχαιότητι, διεσώθησαν, εκδοθέντα εις στερεοτύπους και κριτικάς εκδόσεις, ων τελειότερα η υπό του Γερμανού φιλολόγου Μάας φιλοτεχνηθείσα (Βερολίνον 1893 και 1898).
Πήγαινε: στην Αρχή της Σελίδας
Γιατι ο Αρατος ο Σολευς θεωρειται ο Ομηρος της Αστρονομιας;
Ο Άρατος (305-240 π.Χ.) ήταν ένας λόγιος και ποιητής από τους Σολούς της μικρασιατικής Κιλικίας, που είχε πολλά ενδιαφέροντα. Σε αυτόν ο βασιλιάς της Μακεδονίας Αντίγονος ο Γονατάς ανέθεσε να μεταφέρει σε ποιητική μορφή το αστρονομικό έργο του Εύδοξου του Κνίδιου (407-354 π.Χ.) χρησιμοποιώντας τον «δακτυλικό εξάμετρο», τον τυπικό στίχο της αρχαίας ελληνικής επικής ποίησης, κατά το πρότυπο των ομηρικών επών, της Ιλιάδας και της Οδύσσειας.
Ο Άρατος, για να κάνει πιο προσιτή και πιο ενδιαφέρουσα την Αστρονομία στους απλούς ανθρώπους, πραγματοποίησε την επιθυμία του βασιλιά Αντίγονου του Γονατά, που του ζήτησε να κάνει τον Εύδοξο ενδοξότερο, μεταφέροντας τον πεζό λόγο σε έμμετρο στίχο.
Ο Ρωμαίος ποιητής Οβίδιος γεμάτος ενθουσιασμό έλεγε ότι «μετά τον Ήλιο και τη Σελήνη αιώνιος ο Άρατος θα μείνει!». Ο μεγάλος Ρωμαίος ρήτορας Κικέρωνας επαινεί την κομψότητα των στίχων του Άρατου και μεταφράζει αρκετούς στίχους.
Ο Απόστολος των Εθνών Παύλος, συμπατριώτης του Άρατου, γνωρίζοντας τη λατρεία που είχαν οι Αθηναίοι για τα ποιήματα του Άρατου, ξεκίνησε την ομιλία του στον Άρειο Πάγο, στην Αθήνα, με απαγγελία ορισμένων στίχων του ποιήματος αυτού, προκειμένου να φέρει κοντά του τους Αθηναίους.
Το αστρονομικό αυτό ποίημα του Άρατου, «Φαινόμενα και Διοσημεία», υπήρξε γενικά πολύ προσφιλές ανάγνωσμα κατά τους αλεξανδρινούς, τους ρωμαϊκούς και τους βυζαντινούς χρόνους και έτυχε πολλών ευμενών σχολιασμών, κυρίως από τον πατέρα της Αστρονομίας Ίππαρχο (190-120 π.Χ.) και από τον Θέωνα τον Αλεξανδρέα (330-395 μ.Χ.), που ήταν ο πατέρας της Υπατίας και ένας από τους τελευταίους σοφούς που χρησιμοποίησαν την περίφημη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, προτού αυτή καταστραφεί, το 390 μ.Χ.
Πήγαινε: στην Αρχή της Σελίδας
Κατεβαστε δωρεαν, απο την Online-Βιβλιοθηκη μας:
Κατεβάστε δωρεάν, από την Online-Βιβλιοθήκη μας, τα βιβλία του Άρατου του Σολεύς: «Φαινόμενα και Διοσημεία».
"Άρατος ο Σολεύς - Φαινόμενα - Αρχαίο Κείμενο"
"Ἄρατος ο Σολεύς - Φαιονομενα - Με μετάφραση (Αγγλικά)"
"Άρατος ο Σολεύς: Φαινόμενα καὶ Διοσημεῖα - Καταστερισμοί"
"Άρατος ο Σολεύς: Φαινόμενα καὶ Πυθαγόρας: Τα Χρυσά Έπη"
Πήγαινε: στην Αρχή της Σελίδας
Πηγες
[1] "Wikipedia"
[2] "Μαθηματικά των Ελλήνων"
[3] "Πλανητάριο Θεσσαλονίκης"
Η εφαρμογη μας για το κινητο σου
Κατέβασε και εσύ την εφαρμογή μας για το κινητό σου "Ancient Greece Reloaded"