Σπορος ο εκ Νικαιας
Σπόρος ο εκ Νικαίας 240 - 300 π.Χ.
Ο Σπόρος, μαθηματικός και αστρονόμος, γεννήθηκε στην Νίκαια πιθανόν το 240 και πέθανε περίπου το 300 στην Βιθυνία. Ηταν μαθητής του Φίλωνα εκ Γαδάρων. Με τη σειρά του, ο Σπόρος δίδαξε τον Πάππο από την Αλεξανδρεια, ή ίσως να ήταν απλά σύγχρονος με τον Πάππο και όχι δάσκαλός του.
Για τον Σπόρο γνωρίζουμε μέσω των έργων του Πάππου και του Ευτοκίου. Ο Σπόρος ασχολήθηκε κυρίως με τα κλασσικά προβλήματα του τετραγωνισμού του κύκλου και του διπλασιασμού του κύβου. Η λύση του προβλήματος του διπλασιασμού του κύβου είναι παρόμοια με αυτήν του Διοκλή και στην ουσία ο Πάππος ακολούθησε επίσης μια παρόμοια προσέγγιση.
Εντούτοις, αποφεύγει την κισσοειδή καμπύλη (δηλ. τη γεωμετρική καμπύλη) του Διοκλή και αντ' αυτής χρησιμοποίησε έναν κανόνα περί ενός σημείου έως ότου ορισμένες τομές είναι ίσες. Ο Σπόρος χρησιμοποίησε προσεγγίσεις παρόμοιες με αυτές της ολοκλήρωσης.
Επίσης έκανε δημιουργική - εποικοδομητική κριτική των προγενέστερων ερευνών-έργων (άλλων μαθηματικών) που σχετίζονταν με το προβλήματα του τετραγωνισμού του κύκλου και του διπλασιασμού του κύβου. Μια από τις συνεισφορές του, και περιγράφεται από τον Πάππο, ήταν η κριτική στη μεθόδους του τετραγωνισμού του κύκλου που χρησιμοποιεί την τετραγωνίζουσα του Ιππία του Ήλειου. Χρησιμοποιεί το επιχείρημα ότι για να είναι σε θέση να "χαράξει" κάποιος τη τετραγωνίζουσα που χρησιμοποιεί η κατασκευή του Ιππία του Ήλειου, πρέπει να ξέρει την αναλογία μιας ακτίνας ενός κύκλου με την περιφέρειά του και να είσαι σε θέση να κατασκευαστεί αυτή η αναλογία.
Αυτό το πρόβλημα είναι ισοδύναμο με τον τετραγωνισμού του κύκλου. Φαίνεται δίχως αμφιβολία ότι η κριτική του Σπόρου ισχύει. Ο Σπόρος επέκρινε επίσης τον Αρχιμήδη γγια το γεγονός ότι δεν παρήγαγε μια πιο ακριβή προσέγγιση του π.
Ο Ευτόκιος εντούτοις υποστηρίζει τον Αρχιμήδη, και γράφει (σε μετάφραση του Heath): [Αρχιμήδης] το αντικείμενο σε αυτό το βιβλίο ήταν να βρεθεί μία κατάλληλη (προσέγγιση του π), κατάλληλη για τη χρήση στην καθημερινή ζωή. Ως εκ τούτου δεν μπορούμε να θεωρήσουμε βάσιμη την κριτική του Σπόρου εκ Νικαίας, που φαίνεται να χρεώνει τον Αρχιμήδη με την αποτυχία να καθοριστεί με τόση ακρίβεια το μήκος της ευθείας γραμμής που είναι ίση με την περιφέρεια του κύκλου. Για να κρίνουμε από τη μετάβασή του στη Καρία (έργο-βιβλίο του Σπόρου) όπου ο Σπόρος παρατηρεί ότι οδάσκαλός του (εννοεί ο Φίλων εκ Γαδάρων) υπολόγισε ακριβέστερη αριθμητική τιμή από αυτή του Αρχιμήδη...
Ο Σπόρος έγραψε επίσης μία πραγματεία περί "του μεγέθους του ήλιου" και "περί κομητών". Οι πραγματείες και η διδασκαλία του Σπόρου άσκησαν σαφώς μεγάλη επίδραση στον Πάππο, ο οποίος με τη σειρά του αναφέρεται στον Σπόρο με μεγάλη εκτίμηση.
Πηγες
T. L. Heath, A History of Greek Mathematics, I (Oxford, 1921), 226, 229–230, 234, 266–268
J. L. Heiberg, ed., Archimedis opera omnia, 2nd ed., III (Leipzig, 1915), 228, 258
F. Hultsch, ed., Pappus, Collectionis quae supersunt, I (Berlin, 1878), 252
Lexikon der alten Welt (Zurich, 1965), 2863: E. Maass, Analecta Eratosthenica (Berlin, 1883), 45–49, 139
Commentariorum in Aratum reliquiae (Berlin, 1898), lxxi
Pauly-Wissowa, Real-Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft, 2nd ser., III, 1879–1883
G. Sarton, Introduction to the History of Science, I (Baltimore, 1927), 331, 338
P. Tannery, “Sur Sporos de Nicée,” in Annales de la Faculté des lettres de Bordeaux, 4 (1882), 257–261.
Η εφαρμογη μας για το κινητο σου
Κατέβασε και εσύ την εφαρμογή μας για το κινητό σου "Ancient Greece Reloaded"