Πηνελεως
Στην ελληνική μυθολογία ο Πηνέλεως ( Πηνειός + λεώς = λαός, δηλαδή «ο λαός της κοιλάδας του Πηνειού») ήταν γιος του Ιππάλμου και της Αστερόπης.
Μυθολογία
Ο Πηνέλεως υπήρξε ένας από τους ήρωες της Αργοναυτικής εκστρατείας που σημαίνει ότι ζούσε την εποχή που υπήρξε ο Νέστορας.
Το τονίζουμε αυτό διότι η Αργοναυτική εκστρατεία πραγματοποιήθηκε μερικές γενιές πριν τον Τρωικό πόλεμο. Όμως, ο Πηνέλεως ήταν ενεργός κατά τον Τρωικό πόλεμο. Που σημαίνει ότι είτε πήρε μέρος στον Τρωικό πόλεμο όταν ήταν πολύ γέρος πια ή ότι αυτός που πήρε μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία δεν ήταν ο ίδιος ο Πηνέλεως αλλά ο Ίππαλμος (βέβαια, υποθέσεις κάνουμε).
Πέρα τούτου, παρόλο που δεν επιλέχθηκε ως σύζυγος (μιας και η Ελένη επέλεξε τον Μενέλαο), είχε «δεθεί» μέσω του Όρκου του Τυνδάρεω με τη μοίρα του ζευγαριού.
Όρκος του Τυνδάρεω
Με την ονομασία "όρκος του Τυνδάρεω", ή "όρκος των μνηστήρων της Ελένης" φέρεται στην ελληνική μυθολογία ο όρκος τον οποίο επέβαλε ο Τυνδάρεως στους μνηστήρες της Ελένης και υποχρεώθηκαν αυτοί να δώσουν πριν την ανάδειξη του μέλλοντος συζύγου της.
Συγκεκριμένα η μεγάλη προσέλευση τόσων πολλών ισχυρών μνηστήρων ήταν επόμενο να φοβίσει τον Τυνδάρεω στην επιλογή του μελλοντικού συζύγου που θα μπορούσε να δημιουργήσει τεράστιες διαμάχες με τραγικές ίσως συνέπειες και γι΄ αυτή ακόμα τη Σπάρτη. Στην επίλυση του φοβικού αυτού προβλήματος συμπαραστάτης του Τυνδάρεω υπήρξε ο Οδυσσέας ο οποίος και πρότεινε την εκ των προτέρων δέσμευση των μνηστήρων με ιερό όρκο ότι όχι μόνο θα σεβαστούν την όποια επιλογή του μελλοντικού συζύγου αλλά και θα σπεύδουν να προσδράμουν αυτόν έναντι οποιασδήποτε προσβολής δεχθεί εκ του γάμου του με την Ελένη.
Η πρόταση αυτή έγινε αμέσως αποδεκτή και ο Τυνδάρεως προσκαλώντας όλους τους παραπάνω μνηστήρες σε τόπο εκτός Σπάρτης, στο δρόμο προς Αρκαδία και προβαίνοντας εκεί σε επίσημη θυσία ενός ίππου προς τους θεούς, κάλεσε τους μνηστήρες να δώσουν τον ιερό όρκο. Πράγματι οι μνηστήρες, αποδεχόμενοι και αυτοί την παραπάνω απόφαση και πρόσκληση του Τυνδάρεω προσήλθαν και κάνοντας σπονδές στο βωμό και κρατώντας ο ένας το δεξί χέρι του άλλου, επικαλούμενοι τους θεούς ορκίσθηκαν ότι:
«οποιουδήποτε και αν γίνει η Ελένη σύζυγος, πάντες οι λοιποί θα υπερασπίσουν αυτόν και αν κάποιος ήθελε απαγάγει αυτήν από το συζυγικό της οίκο και καταλάβει παρ΄ αυτή του συζύγου τη θέση, θα συνεκστρατεύσουν όλοι ένοπλα κατά του απαγωγέα και θα κατασκάψουν την πόλη (πολιτεία) του, είτε Έλληνας τυγχάνει αυτός είτε βάρβαρος».
Σημειώνεται ότι τον όρκο αυτόν υποχρεώθηκαν να δώσουν τόσο ο Αγαμέμνων, για τον φόβο μη τυχόν εγκατέλειπε την Κλυταιμνήστρα για χάρη της Ελένης, όσο και ο Οδυσσέας που είχε προσέλθει ως μνηστήρας, χωρίς όμως γαμήλια δώρα, γεγονός που δικαιολογεί, το πιθανότερο, υπόσχεση εκ μέρους του Τυνδάρεω να νυμφευθεί την ανεψιά του την Πηνελόπη, κόρη του αδελφού του και συμβασιλέως, του Ικαρίου. Το δε σημείο της ορκωμοσίας αυτής καλούταν αργότερα "ίππου μνήμα", (όπως αναφέρει ο Παυσανίας).
Ο Πηνέλεως διαδέχεται τον Θέρσανδρο
Βάση του νεών κατάλογος (νεοέλ.: κατάλογος πλοίων, πολυτ.: νεῶν κατάλογος), είναι ο κατάλογος των πλοίων των Αχαιών που εκστράτευσαν κατά της Τροίας, όπως διασώζεται στην β' ραψωδία της Ιλιάδας του Ομήρου (στ. 494-759)…
Όταν ξεκίνησε ο Τρωικός πόλεμος, η Θήβα – Βοιωτία συμμετείχε με 50 πλοία των οποίων αρχηγός ήταν ο Θέρσανδρος – 12 εξ αυτών ήταν του Πηνέλεου.
Όμως, κατά την πορεία τους προς την Τροία τα πλοία πήγαν κατά λάθος στη Μυσία. Ο Θέρσανδρος σκοτώθηκε από τον Τήλεφο (γιο του Ηρακλή). Ο Διομήδης κήδευσε τον Θέρσανδρο με τιμές (ο Βιργίλιος υιοθετεί μία άλλη παράδοση κατά την οποία ο Θέρσανδρος πολέμησε μπροστά στα τείχη της Τροίας και ήταν ένας από αυτούς που μπήκαν μέσα στον Δούρειο Ίππο).
Όπως και να έχει το θέμα, ο Πηνέλεως έγινε ο νέος αρχηγός των Βοιωτικών δυνάμεων καθώς και ο «διοικητής» της Θήβας μέχρι ότου να ενηλικιωθεί ο γιος του Θέρσανδρου, ο Τισσαμενός.
Κατά τον Τρωικό Πόλεμο
Κατά τον Τρωικό πόλεμο, ο Όμηρος μας λέει ότι ο Πηνέλεως σκότωσε δύο ξακουστούς ήρωες της Τροίας: τον Ιλιονεύς με ένα δόρυ που τον διαπέρασε από το μάτι (14.570) καθώς και τον Λύκο, που κυριολεκτικά αποκεφάλισε με το σπαθί του (16.395).
Το Τέλος του
Οι απόψεις για το τέλος του Πηνέλεου διίστανται.
Κατά την εκδοχή του Παυσανία, ο Πηνέλεως σκοτώθηκε, είτε από τον Πολυδάμαντα, είτε από τον Ευρύπυλο.
Κατά τις άλλες εκδοχές, όχι μόνο έζησε αλλά ήταν και ένας από τους ήρωες που κρύφτηκε μέσα στον Δούρειο Ίππο και συμμετείχε ενεργά στην ισοπέδωση της Τροίας.
Στην δεύτερη περίπτωση, μετά το τέλος του πολέμου, γύρισε στη Θήβα και διοικούσε την πόλη έως ότου ενηλικιώθηκε ο Τισσαμενός.
Οι Απόγονοι του
Όταν ο Τισσαμενός απεβίωσε, στο θρόνο τον διαδέχθηκε ο γιος του ο Αυτεσίωνας. Όμως, κάποια στιγμή είχε λάβει έναν χρησμό που τον συμβούλευε να φύγει από την Θήβα.
Οπότε, αποφασίστηκε στο θρόνο να τον διαδεχθεί ο Δαμασίχθονας, που ήταν και ο εγγονός του Πηνέλεου.
Τον Δαμασίχθονα τον διαδέχθηκε ο γιος του ο Πτολεμαίος, τον οποίο με τη σειρά του τον διαδέχθηκε ο γιος του, ο Ξάνθος – του οποίου το τέλος του έχει ως εξής:
Γιος του Πτολεμαίου, τελευταίος βασιλιάς των Θηβών, που σκότωσε με δόλο σε μονομαχία ο Ανδρόπομπος, ή κατ' άλλους ο γιος του Ανδρόπομπου ο Μέλανθος.
Λέγεται ότι στη μονομαχία τον ρώτησε ποιος ήταν από πίσω σε βοήθειά του και όταν εκείνος γύρισε να δει τον χτύπησε με το δόρυ.
Λένε ακόμα ότι είχε εμφανιστεί πίσω του ο Διόνυσος.
Μετά οι Θηβαίοι αποφάσισαν να καταργήσουν τους βασιλιάδες και όρισαν άρχοντες στη διοίκηση της πολιτείας.
Πηγες
Diodorus Siculus, Bibliotheca historica 4.67.7
Hyginus, Fabulae 97
Pseudo-Apollodorus, Bibliotheca 1.9.16
Pseudo-Apollodorus, Bibliotheca 3.10.8
Homer, Iliad 2.494
Pausanias, Graeciae Descriptio 9.5.15
Hyginus, Fabulae 114
Homer, Iliad 14.489
Homer, Iliad 16.340
Homer, Iliad 17.597–600
Dictys Cretensis, Trojan War Chronicle 4.17
Pausanias, Graeciae Descriptio 9.5.16
Η εφαρμογη μας για το κινητο σου
Κατέβασε και εσύ την εφαρμογή μας για το κινητό σου "Ancient Greece Reloaded"