ΠΩΣ ΠΗΡΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ Η ΑΘΗΝΑ
ΠΗΓΑΙΝΕ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΑΚΟΛΟΥΘΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ:
ΠΩΣ ΛΕΓΟΤΑΝ Η ΑΘΗΝΑ ΠΡΙΝ ΟΝΟΜΑΣΤΕΙ… ΑΘΗΝΑ;
ΑΘΗΝΑ
ΚΕΚΡΩΨ (Ή ΚΕΚΡΟΠΑΣ)
Αθηνά vs Ποσειδώνα
Συχνά λένε ότι είμαστε «καταδικασμένοι» να γίνουμε αυτό για το οποίο μας έταξε η μοίρα. Και το όνομά μας παίζει συχνά ένα σπουδαίο ρόλο σ’ αυτό. Γιατί όχι πείτε μου: τι σπουδαίο θα μπορούσε να «ξεπεταχτεί» από μία πόλη με το όνομα Κεκροπία; Τόσο κακόηχο… Αλλά και τόσο κοινότυπο… Μια πόλη να παίρνει το όνομα του βασιλιά της. Και μάλιστα ν’ αλλάζει και όνομα κάθε φορά που αλλάζει βασιλιά…! Μόλις λίγα χρόνια πριν αυτήν την ίδια πόλη την ονόμαζαν Ακτική, προς τιμήν του πρώτου μυθικού βασιλιά της, Ακταίου… «Αυτή τη δουλειά θα κάνουμε κάθε φορά», σκέφτηκε σοφά ο Κέκροπας, γαμπρός του προαναφερθέντος, δεύτερος βασιλιάς-ανάδοχος στη σειρά, και αποφάσισε να βγάλει την πόλη του σ΄ έναν ιδιότυπο «πλειστηριασμό»…
«Μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια» θα μεταφράζαμε εμείς σήμερα την ιδέα του Κέκροπα, που όντας μισός άνθρωπος και μισός φίδι κάτι παραπάνω θα ήξερε… Κάλεσε λοιπόν τους θεούς του Ολύμπου, σε πλειοψηφικό διαγωνισμό, με δημοκρατικές διαδικασίες να εκδηλώσουν ενδιαφέρον με ανοικτές προσφορές για το όνομα και την προστασία της πόλης του…
Από τους 12 θεούς δύο εκδήλωσαν το ενδιαφέρον τους: Η θεά της Σοφίας Αθηνά και ο θεός της Θάλασσας Ποσειδώνας…
Η θέση του Κέκροπα ξαφνικά έγινε πολύ δύσκολη και παραλίγο η φαεινή μέχρι πριν λίγο ιδέα του να μετατραπεί σε κόλαφο. Από την Αθηνά και τον Ποσειδώνα ποιον να διαλέξει; Άξιοι στα μάτια του και οι δυο αλλά έπρεπε να επιλέξει έναν και μάλιστα χωρίς να προσβληθεί ο άλλος…
Αποφάσισε λοιπόν να τους ζητήσει να προσφέρουν ο καθένας από ένα δώρο στους κατοίκους της πόλης και να επιλεγεί ο δωροθέτης, που θα προσφέρει το πλέον χρήσιμο.
Οι δύο ανταγωνιστές συμφώνησαν ότι αυτό θα ήταν αρκετά δίκαιο και δεσμεύτηκαν ότι δε θα προχωρούσαν σε αντίποινα. Ο διαγωνισμός εκτυλίχθηκε στο Βράχο, όπου αργότερα έμελλε να χτιστεί η Ακρόπολη της πόλης.
Ο θεϊκός Ποσειδώνας, μ’ ένα σαρδόνιο χαμόγελο, χτύπησε με την αστραφτερή του τρίαινα το Βράχο και ευθύς ξεπετάχτηκε μία πηγή που ανάβλυζε δροσερό, γάργαρο …και εντελώς αλμυρό νερό. Οι γυναίκες και οι άντρες της πόλης κοιτάχτηκαν μεταξύ τους με απορία και μετά όλοι μαζί κοίταξαν τον Ποσειδώνα με «μισό» μάτι…
«Αλμυρό νερό», «που ξανακούστηκε αλμυρή πηγή», «σίγουρα μας περιπαίζει ο θεός», μουρμούριζαν μεταξύ τους, χαμηλόφωνα όμως, γιατί δεν είχαν καμιά διάθεση να προκαλέσουν το, γνωστό για τον κακότροπο χαρακτήρα του, θεό…
Ο Ποσειδώνας είχε, όμως, το σκοπό του. Αφού άφησε να καταλαγιάσει λιγάκι η δυσαρέσκεια, με τη βροντερή φωνή του ανακοίνωσε ότι χάρη στην αλμυρή πηγή ως προστάτης της πόλης, θα έκανε την Ποσειδωνία θαλασσοκράτειρα… Κάποιες «ιστορικές» πηγές βέβαια, τώρα τι σόι ιστορικές αφού μιλάμε για τους μυθικούς χρόνους αλλά τέλος πάντων, αναφέρουν ότι δώρισε ένα πολεμικό άλογο… Αλλά και σημειολογικά αυτό δεν «κλειδώνει» με την Ιστορία… Τι πάρε δώσε να’ χε ο Ποσειδώνας με τ’ άλογα; Το πολύ-πολύ να τους δώριζε κανέναν ιππόκαμπο… Και σαφώς δε θα το έκανε ποτέ κάτι τέτοιο… Είπαμε ήθελε να κερδίσει την εύνοια τους όχι την κοροϊδία τους…! Εξάλλου η αλμυρή πηγή υπήρχε στον Ιερό Βράχο. Για την ύπαρξη της πίσω από το Ερεχθείο ορκίζονταν ένα σωρό αυτόπτες μάρτυρες… Μυθικοί μεν μάρτυρες δε…!
Η Κεκροποί άρχισαν λοιπόν να το καλοσκέφτονται… Όχι ότι είχαν καμία ιδιαίτερη σχέση με τη θάλασσα, μέχρι τότε, αλλά ήδη είχαν αρχίσει να πέφτουν οι πρώτοι σπόροι του εμπορίου, οπότε δεν το απέρριψαν ασυζητητί ως ιδέα…
Στη συνέχεια τα μάτια όλων, γυναικών, ανδρών και παιδιών στράφηκαν στην Αθηνά, τη θεά της Σοφίας και περίμεναν με αγωνία το δώρο της…
Η θεά μ’ ένα γλυκό χαμόγελο στα χείλη, αφού ξέρει ότι το μέλι πιάνει πιο πολλές μύγες από το ξύδι, και αυτοί εδώ σίγουρα έχασκαν σαν τις μύγες –βλέπετε τους είχε ανοίξει η όρεξη για τα καλά- ακούμπησε το δόρυ της απαλά πάνω σ΄ ένα βράχο, απ’ όπου ξεπετάχτηκε μια φουντωτή, στρουμπουλή και καταπράσινη ελιά, τα κλαδιά της οποίας έγερναν προς τη γη καθώς ήταν βαρυφορτωμένα με τον πολύτιμο καρπό τους. Βέβαια εδώ που τα λέμε ο καρπός τους είναι πολύτιμος για μας γιατί οι καημένοι οι Κεκροποί ούτε που είχαν ξαναματαδεί στη ζωή τους ελιά…
Και άντε ξανά μανά τα ίδια. Κατσουφιάσματα, «καρφιά» και μοχθηρές ματιές προς τη θεά.
Η Αθηνά πήρε το λόγο και τους μίλησε για το πόσο χρήσιμο θα τους είναι το δέντρο αυτό στο μέλλον. Μολονότι θα χαρακτηρίζαμε τις πηγές συγκεχυμένες στο σημείο αυτό, αποκλείεται να μην τους ανέπτυξε τη θεωρία για την επίδραση της κακής χοληστερόλης στο αίμα από τα διάφορα παρακατιανά λάδια. Αλλά και πόσο πολύ θα στήριζαν στο εξής τη μεσογειακή τους διατροφή (σ.σ. πρόκειται για έναν ακόμη αρχαίο μύθο, που κατέληξε αστικός) στο έξτρα παρθένο – πιθανότατα προς τιμήν της γιατί εμείς έχουμε να το δούμε εδώ και χρόνια, οπότε αδυνατούμε να βρούμε άλλη εξήγηση ετυμολογική- ελαιόλαδο… Μάλιστα για να τους δελεάσει τους ενημέρωσε ότι η ελιά θα είναι πλέον ένα σύμβολο ειρήνης.
Αυτό ήταν…! Η Αθηνά είχε κερδίσει στα σημεία… Δηλαδή στις καρδιές των γυναικών…! Και υγιεινή διατροφή και ειρήνη, δύο σ’ ένα, κατ’ αυτές ο κύβος είχε πλέον ριφθεί. Ένας πονηρά σκεπτόμενος πιθανότατα θα υπαινισσόταν ότι οι Κέκροπες, στο πίσω μέρος του μυαλού τους, επεξεργάζονταν και τις άλλες αρετές τις θεάς: Αθηνά Εργάνη δεν είναι και λίγο. Ενώ μολονότι ήταν θεά της Σοφίας και της Γνώσης, όλοι γνώριζαν δα ότι όσον αφορούσε τις πολεμικές τέχνες, τις έπαιζε στα δάχτυλα και έβαζε κάτω, χωρίς μεγάλη προσπάθεια ακόμη και τον Άρη. Επίσης μπορεί να μην ειπώθηκε ποτέ φωναχτά αλλά ήταν πασίγνωστο ότι η Αθηνά ήταν η αγαπημένη κόρη του Δία. Και ποιος εξάλλου ήθελε να προκαλέσει τη μήνη του πατέρα των θεών και των ανθρώπων… Πάντως όχι οι Κέκροπες…! Αυτά όμως είπαμε θα τα έλεγε μόνο ένας πονηρά σκεπτόμενος άνθρωπος και μακριά από μας κάθε τέτοια υστεροβουλία…!
Αφού λοιπόν οι Κέκροπες -υπολογίζοντας και τις θερμίδες- συνεννοήθηκαν μ’ ένα βουβό βλέμμα, που έλεγε πολλά και υπαινισσόταν ακόμη περισσότερα, ψήφισαν τελικά αναφανδόν υπέρ της Παλλάδας για την προστασία της πόλης τους και πρόκριναν το όνομα Αθήνα.
Οι άντρες πιάστηκαν στον ύπνο κυριολεκτικά, αφού δεν έδιναν δεκάρα τσακιστή για την υγιεινή διατροφή ενώ ελάχιστα τους «έλεγε» το Εργάνη. Και καλά έκαναν εδώ που τα λέμε. Ανήρ και αργαλειός πάει; Δεν πάει…! Αλλά και να μπορούσαν να τα σκεφτούν δεν πρόλαβαν. Η σκέψη τους μόλις που είχε προλάβει να επεξεργαστεί τη λέξη «θαλασσοκράτειρα». Και ενώ στα ματάκια τους στριφογύριζαν οι μνες σαν τα φρουτάκια των καζίνων, καθώς όσο οι γυναίκες μέτραγαν θερμίδες αυτοί έκαναν ακόμα όνειρα για εμπόριο, υπερπόντια ταξίδια και αποικίες αναγκάστηκαν να «καταπιούν αμάσητη» την κατραπακιά καθώς οι γυναίκες ήταν περισσότερες κατά μία.
Και οι μεν Κεκροποί δεν μπορούσαν να αντιδράσουν αλλά δε συνέβη το ίδιο και με τον Ποσειδώνα, ο οποίος να ξαναθυμίσουμε ήταν εξαιρετικά κακότροπος και όπως δείχνουν και οι εξελίξεις δεν ήξερε να χάνει. Με μια οργισμένη κίνηση χτυπάει την πηγή που είχε μόλις πριν από λίγο δημιουργήσει. Αντάρα και πανικός σκόρπισε πάνω από την πόλη. Το αλμυρό μεν γάργαρο δε νεράκι μετατράπηκε αυτοστιγμεί σε παλιρροϊκό κύμα που έπνιξε ολόκληρο το λεκανοπέδιο, βυθίζοντας κάτω από τα ορμητικά του νερά τις περιουσίες των κατοίκων, καλλιέργειες και κατοικίες.
Οι Κεκροποί καθώς δεν μπορούσαν να στρέψουν την οργή τους και την πίκρα τους γι’ αυτήν την καταστροφή εναντίον του θεού, δειλοί γαρ, στράφηκαν εναντίον των γυναικών τους. Αφορμή έψαχναν θα έλεγε ένας προκατειλημμένος παρατηρητής και τη βρήκαν –πόσο καχύποπτοι μπορούν να γίνουν κάποιοι άνθρωποι θα λέγαμε εμείς και κλείνουμε το θέμα εδώ…
Τιμώρησαν λοιπόν τις Αθηναίες πια – αφού ότι γίνεται δεν ξεγίνεται- απαγορεύοντας τους στο εξής να συμμετέχουν στις δημόσιες συνελεύσεις και τους αφαίρεσαν το δικαίωμα ψήφου. Έπρεπε να περάσουν αρκετές χιλιάδες χρόνια και να γίνουν πολλοί αγώνες προκειμένου οι γυναίκες να «ξεπλύνουν» το αμάρτημα τους που εξέφρασαν ελεύθερα τη γνώμη τους και να ξανακερδίσουν τα δικαιώματά τους. Πρόκειται για μια από τις πιο μακραίωνες τιμωρίες στην Ιστορία του Κόσμου. Ακόμη και το προπατορικό αμάρτημα «συγχωρέθηκε» 2.000 χρόνια νωρίτερα.
Η πόλη πλέον πήρε και επίσημα το όνομα Αθήνα στη διάρκεια μια λαμπρής τελετής, την οποία οργάνωσαν οι Αθηναίοι αφού τραβήχτηκαν τα νερά. Ενώ να σημειώσουμε ότι αφού ως γνωστόν τα δώρα δεν γυρίζουν πίσω τους έμεινε και η αλμυρή πηγή, και κατά συνέπεια εκπληρώθηκε και η υπόσχεση του Ποσειδώνα και τους αιώνες που ακολούθησαν η Αθήνα έγινε η μεγαλύτερη ναυτική δύναμη του αρχαίου κόσμου.
Υ.Γ. Τώρα βέβαια δε θα μπορούσαμε να κλείσουμε την ιστορία αυτή χωρίς να αναφερθούμε στις κακόβουλες φήμες, που ήθελαν το «λάδωμα» στους ανοιχτούς, τάχα μου, διαγωνισμούς να ξεκινά από αυτή ακριβώς τη συγκυρία. Οι έρευνες όμως στις ιστορικές πηγές φανερώνουν ότι οι φήμες ελέγχονται ως τελείως ανακριβείς καθώς δεν υποστηρίζονται από κανέναν αρχαίο συγγραφέα, ούτε καν από τον Ηρόδοτο. Αυτό και μόνο μας προσφέρει μια δικλίδα ασφαλείας.
[1]
Πήγαινε: στην Αρχή της Σελίδας
Πως λεγοταν η Αθηνα πριν ονομαστει… Αθηνα;
Η Αθήνα είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας. Είναι από τις παλαιότερες πόλεις του κόσμου, με την καταγεγραμμένη ιστορία της να φθάνει ως το 3.200 π.Χ.
Το αρχικό όνομα της Αθήνας ήταν Ακτή ή Ακτική και το είχε πάρει από τον πρώτο της βασιλιά, Ακταίο. Το δεύτερο όνομά της, Κεκροπία, είχε προέλθει από τον βασιλιά Κέκροπα.
Ο Κέκρωψ δέχεται το δώρο της θεάς Αθηνάς, το ιερό δένδρο της ελαίας, κρατήρας 410 π.Χ., ο οποίος διαδέχθηκε τον Ακταίο, αφού παντρεύτηκε την κόρη του.
Σύμφωνα με τον μύθο, το κάτω μέρος του σώματος του ήταν το ίδιο, με αυτό του δράκοντα. Κατά την διάρκεια των χρόνων της βασιλείας του, η θεά Αθηνά και ο Ποσειδών συναγωνίσθηκαν για την προστασία της πόλεως, προσφέροντας δώρα.
Ο Ποσειδών κτύπησε με την τρίαινα του πάνω στον βράχο της Ακροπόλεως και ανέβλυσε μια πηγή με αλμυρό νερό. Από το χτύπημα (τα τρία σημάδια μπορεί να τα δει κανείς πίσω από το Ερέχθειον..) ξεπήδησε και το πρώτο άλογο έτοιμο να υπηρετήσει τον άνθρωπο, ενώ η Αθηνά πρόσφερε ένα δένδρο ελιάς.
Ο μύθος αναφέρει, ότι όλοι οι άνδρες της Αθήνας ψήφισαν για το δώρο του Ποσειδώνα και όλες οι γυναίκες για το δώρο της Αθηνάς και επειδή ήταν μια γυναίκα παραπάνω από τους άνδρες, η θεά Αθηνά προτιμήθηκε και από αυτήν, η πόλη πήρε το όνομα της.
Για να προστατεύσει την πόλη από τους πειρατές της Καρίας από την θάλασσα και τους Βοιωτούς από την ξηρά, ο Κέκρωψ διένειμε την Αττική σε δώδεκα περιοχές, για να διαχειρίζεται καλύτερα τον πληθυσμό: Αφίδναι, Βραυρώνα, Δεκέλεια, Επάκρια, Ελευσίνα, Κεκροπία, Κηφισία, Κυθαιρός, Φάληρο, Σφαιττός, Τετράπολις, Θορικό Περισσότερα…
Η ίδρυση της Αθήνας χάνεται στην αχλύ του μύθου, καθώς είναι γενικά αποδεκτό ότι προϋπήρχε της Μυκηναϊκής εποχής. Στα πανάρχαια χρόνια της νεολιθικής εποχής,όλη η περιοχή της Αττικής λεγόταν “Κραναά”. Η ονομασία προέρχεται από το επίθετο “κραναός” που σημαίνει τραχύς, πετρώδης, όπως δηλαδή ήταν όλη η βραχώδης Αττική χερσόνησος.
[2]
Πήγαινε: στην Αρχή της Σελίδας
Πηγες
Η εφαρμογη μας για το κινητο σου
Κατέβασε και εσύ την εφαρμογή μας για το κινητό σου "Ancient Greece Reloaded"