Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΗΡΟΣ (Ή ΗΡ)
ΠΛΑΤΩΝΑΣ(ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ ΜΥΘΟΣ)
Ο Πλάτωνας επιλέγει να κλείσει το πολυσύνθετο έργο του , την «Πολιτεία», με μια αισιόδοξη διδαχή, ένα βαρυσήμαντο μύθο, που αναφέρεται στη μεταθανάτια ζωή. Ο δίκαιος άνθρωπος επιβραβεύεται και σ' αυτόν τον κόσμο, αλλά και μετά θάνατον. Αντίθετα οι άδικοι, οι τύραννοι, οι κακούργοι , τιμωρούνται σκληρά. Απόδειξη αυτής της απόδοσης της δικαιοσύνης στον άλλο κόσμο , είναι η μαρτυρία του Ηρός του Αρμενίου, την οποία εκθέτει μέσα από το στόμα του Σωκράτη.
Σύμφωνα με το μύθο, ο Ηρ ο γιος του Αρμενίου, που ήταν γενναίος πολεμιστής, σκοτώνεται στη μάχη. Το σώμα του για δέκα ημέρες παρέμεινε στο πεδίο της μάχης ανάμεσα στα πτώματα των υπολοίπων πολεμιστών που είχαν αρχίσει να αποσυντίθενται. Μετά από δώδεκα ημέρες, αφού τον είχαν μεταφέρει σπίτι του, τη στιγμή που τον είχαν πάνω στη νεκρική πυρά, ο ήρωας ξαναγύρισε στη ζωή και άρχισε να διηγείται όσα είχε δει η ψυχή του στον άλλο κόσμο.
Η ψυχή του, όπως διηγείται ο ίδιος ο Ηρ στο μύθο, που είχε φύγει από το σώμα του, πορεύτηκε μαζί με άλλες ψυχές σε έναν τόπο δαιμονικό. Εκεί υπήρχαν δύο ανοίγματα πάνω στη γη, το ένα δίπλα στο άλλο και άλλα δύο απέναντί του πάνω στον ουρανό. Ανάμεσά τους κάθονταν δικαστές, οι οποίοι , αφού δίκαζαν, πρόσταζαν τους δίκαιους να προχωρήσουν δεξιά και επάνω, μέσα από τον ουρανό και τους άδικους αριστερά και κάτω.
Όταν παρουσιάστηκε ο Ηρ στους δικαστές, του είπαν να ακούει και να βλέπει προσεκτικά ό,τι συνέβαινε εκεί για να γίνει αγγελιοφόρος και να τα ανακοινώσει αργότερα όλα στους ζωντανούς. Έβλεπε εκεί τις ψυχές που είχαν δικαστεί, να προχωρούν προς τα δύο ανοίγματα και άλλες να βγαίνουν από τα άλλα δύο. Όσες ανέβαιναν από τα ανοίγματα της γης ήταν κατασκονισμένες και διψασμένες, ενώ όσες κατέβαιναν από τον ουρανό ήταν καθαρές. Όλες οι ψυχές πήγαιναν προς ένα λιβάδι και κατασκήνωναν εκεί σαν να ήταν σε πανηγύρι. Όσες έρχονταν από τη γη, έκλαιγαν και οδύρονταν για όσα είχαν πάθει κατά την πορεία τους κάτω από τη γη, που είχε κρατήσει χίλια χρόνια. Όσες έρχονταν από τον ουρανό διηγούνταν όλα τα ευχάριστα που είχαν δοκιμάσει και όλη την ομορφιά που είχαν αντικρίσει.
Οι ψυχές που είχαν διαπράξει αδικήματα, πλήρωναν για όλα δεκαπλάσιες ποινές. Επίσης με την ίδια αναλογία, δεκαπλάσιες ήταν και οι ανταμοιβές για όσες ψυχές είχαν φανεί δίκαιες. Ακόμη μεγαλύτερες ήταν οι τιμωρίες για όσους είχαν ασεβήσει προς τους θεούς ή τους γονείς ή για όσους είχαν σκοτώσει με τα ίδια τους τα χέρια. Τον Αρδιαίο, τον τύραννο της Παμφυλίας που διέπραξε στη ζωή του μεγάλα και πολλά κακουργήματα, οι τιμωροί του άλλου κόσμου τον έδεσαν χειροπόδαρα και τον τραβούσαν πάνω στα αγκάθια των ασπαλάθων. Ύστερα μαζί με άλλους πολλούς που είχαν διαπράξει πολλά ανομήματα, τον πέταξαν στον Τάρταρο.
Επτά ημέρες έμειναν οι ψυχές στο λιβάδι και την όγδοη πορεύτηκαν σε ένα τόπο, όπου έβλεπαν ένα φως σαν ουράνιο τόξο, αλλά πολύ λαμπρότερο και καθαρότερο. Εκεί, μετά από μιας ημέρας δρόμο, είδαν να' ναι τεντωμένες από τον ουρανό οι άκρες των δεσμών που το συγκρατούσαν. Αυτό το φως ήταν ο σύνδεσμος του ουρανού που συγκρατούσε την ουράνια περιφορά. Από τις άκρες των δεσμών του ήταν σφιχτά στερεωμένο το αδράχτι της Ανάγκης, το οποίο προκαλεί όλες τις κινήσεις . Το αδράχτι είχε στέλεχος και αγκίστρι από σκληρό μέταλλο και σφόνδυλο που ήταν κοίλος και περιείχε άλλους επτά σφονδύλους. Στους κύκλους που σχημάτιζαν τα επάνω χείλη των σφονδύλων ήταν καθισμένες και περιστρέφονταν Σειρήνες, μια πάνω σε κάθε κύκλο. Κάθε Σειρήνα έβγαζε από μέσα της έναν ήχο και όλες μαζί σχημάτιζαν ένα αρμονικό ταίριασμα από νότες. Την κυκλική κίνηση των σφονδύλων, πάνω στα γόνατα της Ανάγκης, παρακολουθούσαν καθισμένες πάνω σε θρόνους οι τρεις Μοίρες, η Λάχεσις, η Κλωθώ και η Άτροπος και τραγουδούσαν η καθεμιά πάνω στη μελωδία των Σειρήνων. Η Λάχεσις τα περασμένα, η Κλωθώ τα τωρινά και η Άτροπος τα μελλούμενα.
Φθάνοντας εκεί οι ψυχές, ήταν αναγκασμένες να διαλέξουν το είδος της ζωής που ήθελαν να ζήσουν κατά την επόμενη ενσάρκωσή τους. Ένας προφήτης έπειτα πήρε από τα γόνατα της Λάχεσης πολλά παραδείγματα ζωής, τα τοποθέτησε μπροστά στις ψυχές και ανεβαίνοντας σε ένα βήμα ψηλό, απήγγειλε ένα λόγο της Λάχεσης που καλούσε τις ψυχές να τραβήξουν τον κλήρο τους για τη σειρά που θα διαλέξουν. Ο καθέναν έπρεπε ανάλογα με τη σειρά που προσδιόριζε ο κλήρος του, να επιλέξει ένα ορισμένο είδος ζωής.
Οι αφιλοσόφητες ψυχές έσπευσαν να επιλέξουν βίους ένδοξους, χωρίς να υπολογίσουν πόση δυστυχία κρύβουν μέσα τους τα αξιώματα και τα μεγαλεία. Όσες όμως ψυχές είχαν δοκιμαστεί σκληρά στην προηγούμενη ζωή τους, τώρα πρόσεχαν να μην απατηθούν από τη δολερή λάμψη. Είδε την ψυχή του Οδυσσέα, που 'χε τον τελευταίο κλήρο, να διαλέγει την ήσυχη ζωή ενός άσημου ανθρώπου. Επίσης είδε πολλές ψυχές ανθρώπων να επιλέγουν ζωές ζώων και πολλών ζώων να επιλέγουν ζωές ανθρώπων.
Μετά την επιλογή της κάθε ψυχή πήγαινε μπροστά στη Λάχεση και εκείνη έδινε στην καθεμιά ένα δαίμονα που θα τη συνόδευε στη ζωή που είχε διαλέξει. Ο δαίμονας πήγαινε πρώτα την ψυχή στην Κλωθώ για να επικυρώσει αυτή την επιλογή της μοίρας της κάθε ψυχής και μετά την πήγαινε στην Άτροπο, η οποία έκανε αμετάστροφη την επικύρωση της Κλωθώς. Έπειτα όλες οι ψυχές, χωρίς να κοιτάζουν πίσω, προχωρούσαν προς την πεδιάδα της λήθης όπου κατασκήνωναν εκεί και έπιναν από το νερό του Αμέλητα ποταμού και σιγά σιγά ο καθένας ξεχνούσε τα πάντα. Τα μεσάνυχτα, μετά από δυνατή βροντή και σεισμό οι ψυχές άρχιζαν να αναπηδούν προς τα πάνω για να ξαναγεννηθούν μέσα στα νέα τους σώματα. Τον ΄Ηρα μόνο δεν τον άφησαν να πιει νερό από τον Αμέλητα ποταμό. Το πώς ξαναγύρισε στο σώμα του δεν το ήξερε. Ξαφνικά ανοίγοντας τα μάτια του, απλώς είδε πως ήταν πρωί και βρισκόταν πάνω στην πυρά.
Ο μύθος του Ηρός είναι επίνοια του Πλάτωνα, αλλά ο φιλόσοφος έχει αντλήσει στοιχεία από κάποια προφορική παράδοση, από τη λαϊκή πίστη, από τις θεωρίες των ορφικών και των πυθαγορείων για τη μεταφυσική και από τις τελετουργίες των Ελευσίνιων μυστηρίων. Ιδιαίτερη σημασία, έχει να προσέξουμε στο μύθο τον τρόπο, με τον οποίο γίνεται από τις ψυχές, η εκλογή της νέας τους ζωής και μάλιστα πριν λάβουν το νερό από τον Αμέλητα ποταμό. Και αυτό, για να μπορούν να έχουν όλη τη γνώση και όλη την πείρα που χρειάζονται, για να διαλέξουν ενσυνείδητα τη ζωή που θέλουν. Σε αυτό, συμβάλει ο διάλογος που γίνεται μεταξύ των ψυχών σε εκείνο το λιβάδι και σκοπός του είναι, να μεταδώσει η μια ψυχή στην άλλη, την πείρα που έχει από όλα όσα έχει βιώσει. Οι μεν ψυχές, που έρχονται από τον ουρανό, να μιλήσουν στις άλλες για όλη την ευδαιμονία και την απέραντη ομορφιά που είχαν αντικρίσει και οι δε ψυχές, που έρχονται από τα έγκατα της γης, να ομολογήσουν στις άλλες, τη χιλιόχρονη, κακότυχη πορεία τους μέσα στη γη. Όλο αυτό το συναπάντημα των ψυχών, ανθρώπων κάθε λογής. Ο Πλάτωνας το παρομοιάζει με πανηγύρι όπου όλες οι ψυχές ανταλλάσσουν η μία με την άλλη, όχι υλικά αγαθά, αλλά την πείρα τους και την γνώση τους για τη ζωή.
Βλέπουμε εδώ την μεγάλη σημασία της πείρας που έχει αποκτήσει η ψυχή από την προηγούμενη ζωή της επάνω στη γη, για την απόφαση που θα πρέπει να πάρει, για τη μοίρα που θα διαλέξει. Η εκλογή του καινούργιου βίου, στηρίζεται στην ανάμνηση αυτής της γνώσης που έχει η ψυχή από την πείρα της και είναι μη αναστρέψιμη. Γι' αυτό η ψυχή, δεν πρέπει να κάνει αλόγιστη εκλογή, αλλά να προσέξει πολύ.
Είναι πολύ σημαντικό επίσης, το γεγονός της ελευθερίας της εκλογής και θέλει να μας δηλώσει ο Πλάτωνας εδώ, τη μεταφυσική ευθύνη που έχει ο κάθε άνθρωπος για τη ζωή του. Η ευθύνη αυτή αγγίζει την αιωνιότητα. Ο καθένας είναι απόλυτα ελεύθερος να διαλέξει τη μοίρα του και μόνο ο ίδιος έχει την ευθύνη, χωρίς να παρεμβαίνει κανένας θεός. Η ίδια η ψυχή του ανθρώπου έχοντας ακόμα τη γνώση και την πείρα, χωρίς ακόμα να έχει πιει το νερό της λήθης, διαλέγει ανάμεσα σε πολλά παραδείγματα ζωής αυτό που θέλει.
Τα παραδείγματα που έχουν μπροστά τους οι ψυχές, είναι πολύ περισσότερα από το σύνολό τους και γι' αυτό αν αναλογιστούν και τη γνώση που έχουν, μπορούν να διαλέξουν αυτό που τους αρμόζει. Και για να φανεί, ότι η ευθύνη και η δυσκολία, είναι η ίδια και για τον πρώτο και για τον τελευταίο που θα διαλέξει, ο προφήτης της Μοίρας Λάχεσης, αναφέρει ότι, δεν θα πρέπει, ούτε ο πρώτος να είναι ανέμελος ούτε ο τελευταίος να χάνει το κουράγιο του.
Ο ίδιος ο Πλάτωνας, τονίζει τον κίνδυνο και τη δυσκολία αυτής της εκλογής, όταν κατά κάποιο τρόπο, βάζει το Σωκράτη να κόβει για λίγο το μύθο και να ξαναγυρίζει στο λόγο. Απευθύνεται στο Γλαύκωνα, λέγοντάς του, ότι θα πρέπει ο καθένας με μεγάλη φροντίδα και ακρίβεια να ξεχωρίζει το χρηστό από τον πονηρό βίο και να διαλέξει τον πιο καλό. Ωστόσο ακόμη και τώρα διατηρεί την εικόνα του μύθου ζωντανή.
Η ψυχή επίσης δεν μπορεί να επηρεαστεί από πουθενά, αφού δεν μπορεί να δεχτεί βοήθεια, ούτε από τους θεούς ούτε από τις Μοίρες. Έχει ως μοναδική βοήθεια την ανάμνηση, τη γνώση και την πείρα που έχει αποκτήσει κατά την διάρκεια της ζωής της στη γη.
Κάτι που θέλει επίσης ο μύθος να παραστήσει ανάγλυφα, είναι η ενότητα της προσωπικότητας, στην οποία ο άνθρωπος κατευθύνεται, μέσα από τις πράξεις του και τις αποφάσεις του. Αυτή η ενότητα της προσωπικότητας, είναι το ιδανικό τέρμα των μόχθων του, αλλά είναι και σαν να ξεκινάει από την ιδανική αρχή του, όπως χαρακτηριστικά, αναφέρει ο Θεοδωρακόπουλος.
Έχουμε μπροστά μας έτσι, μέσα από την παραστατική αφήγηση του Σωκράτη, όλη την πραγματικότητα που θέλει να μας διδάξει ο Πλάτωνας για την ψυχή του ατόμου, όταν αυτή βρίσκεται πλέον στον άλλο κόσμο. Αυτό που πρέπει να κρατήσουμε , είναι ότι στη ψυχή, αποδίδεται πλήρως δικαιοσύνη και παράλληλα ελευθερία, να επιλέξει ενσυνείδητα, βάση της πείρας της, τη μοίρα της για την επόμενη ζωή της.
[1]
Αξιολόγηση του, μύθου του Ηρός:
Ο εσχατολογικός αυτός μύθος του Πλάτωνα, που έχει δηλαδή σχέση μ' αυτό που σήμερα λέμε «δευτέρα παρουσία», εμπεριέχει αφενός μεν α ν τ ι λ ή ψ ε ι ς για το πλανητικό στερέωμα, αφετέρου δε δ ο ξ α σ ί ε ς για τη μετέπειτα ζωή. Στο μύθο έντονες είναι οι επιδράσεις όχι μόνο της λαϊκής παράδοσης, αλλά και των Ορφικών και των Πυθαγορείων, σχετικά με τη μετεμψύχωση. Επίσης, εμφανή είναι τα στοιχεία από τις τελετουργίες των Ελευσινίων μυστηρίων.
Σημείωση
Ο μύθος του Ηρός φαίνεται ότι αποτέλεσε ένα από τα πρότυπα των Καταβάσεων. Κατάβαση έχουμε και στον Όμηρο, Οδύσσεια, λ (Νέκυια). Επίσης, στις καταβάσεις ανήκουν οι «Νεκρικοί διάλογοι» του Λουκιανού. (Οι καταβάσεις είναι λογοτεχνικά κείμενα που έχουν ως θέμα την κάθοδο στον «κάτω κόσμο»).
Η κρίση και η εκλογή. Η ελευθερία, η τύχη και η ανάγκη
"Στον μύθον αυτόν έχουμε λοιπόν την εικόνα μιας μεταθανάτιας κρίσης και εκλογής, που είναι η άλλη διάσταση αυτού που γίνεται καθημερινά στον επίγειο βίο. Η κρίση, η τιμωρία ή η αμοιβή κι ο δρόμος προς τα κάτω, ο σπηλαιώδης και μοχθηρός, ή ο δρόμος προς τα άνω, ο φωτεινός κι ευδαιμονικός, αφού συμπληρώσει τον κύκλο του, μας θέτει και πάλι μπροστά στην εκλογή του βίου μας. Κρίση και εκλογή είναι οι αλληλένδετοι αρμοί που συγκροτούν τη ζωή μας, την αιώνια και την εφήμερη. Ο καθένας είναι ελεύθερος να εκλέξει, η σειρά όμως εκλογής ορίζεται από τον κλήρο, και η εκλογή, όταν γίνει, είναι αμετάκλητη. Συμπλέκεται λοιπόν μέσα στην ανθρώπινη ζωή ιδωμένη από τη σκοπιά του έσχατου η ελευθερία, η τύχη και η ανάγκη. Και είναι αυτός ο συγκερασμός των φυσικών χαρισμάτων (τύχη), των αναγκαίων συνεπειών (ανάγκη) και κυρίως της δικής μας ευθύνης (εγρήγορση και παιδεία) που διαμορφώνει τον βίο μας.
Η έσχατη λοιπόν δοκιμασία, που βρίσκεται μέσα στις προκοσμικές ή μετακοσμικές ρίζες της ύπαρξής μας, μας φανερώνει το τραγικό και το κωμικό του ανθρώπινου βίου (620a), γιατί οι μεταπτώσεις στην εκλογή είναι απροσδόκητες, ώστε η θέα τους να είναι «ελεεινή καί γελοία καί θαυμασία».
Και όπως η στήλη του φωτός συνδέει τον ουρανό και συγκρατεί τις περιστροφές του, στερεώνοντας επάνω του το αδράχτι της Ανάγκης, που συμπλέκει το παρελθόν (Λάχεσις), το παρόν (Κλωθώ) και το μέλλον (Άτροπος) σε μιαν αρμονική ανακύκληση, σ' έναν αιώνιο ρυθμικό χορό, είναι μια άλλη εικόνα της ιδέας του αγαθού, που γεννά και τρέφει και φωτίζει τον νοητό κόσμο, στον οποίο μετέχει και ο αισθητός, αφού έκγονος του αγαθού είναι και Q ήλιος και το αποκαλυπτικό του φως, έτσι και το υπόγειο χάσμα, μέσα στο οποίο βουλιάζει ο τύραννος Αρδιαίος, καθώς έλκεται «έπ' άσπαλάθων» για να πεταχθεί στον Τάρταρο, είναι η μεταθανάτια έκφραση της άθλιας κατάστασης των δεσμωτών του σπηλαίου, που θανατώνουν εκείνους που ζητούν να τους ελευθερώσουν και βυθίζονται μέσα στην αδικία πληρώνοντας γι ' αυτήν".
Ο μύθος τον Ηρός: το πρόβλημα της ελευθερίας και της ευθύνης
Από την αλληγορία του σπηλαίον στο μύθο του Ηρός
Η συναγωγή τελικών συμπερασμάτων και η αναφορά στο «δαχτυλίδι του Γύγη»
Μετά το τέλος της αλληγορίας του σπηλαίου η συζήτηση επανέρχεται στην παιδεία των φυλάκων και στις προϋποθέσεις της προώθησης τους στην κατηγορία των αρχόντων, που ως φιλόσοφοι θα αναλάβουν τη διακυβέρνηση της πόλης. Ενώ όμως η άσκηση της εξουσίας από τους φιλοσόφους αντιπροσωπεύει την ιδανική λύση του πολιτικού προβλήματος, η παθολογία της δημόσιας ζωής περιλαμβάνει έναν αριθμό παρεκβατικών πολιτευμάτων (κατά σειρά: τιμοκρατία, ολιγαρχία, δημοκρατία, τυραννία), το καθένα από τα οποία παραχωρεί τη θέση του στο αμέσως επόμενο, δηλαδή σε μια περαιτέρω επιδείνωση της ηθικής παρακμής και του πολιτικού αδιεξόδου.
Η τραγικότερη μορφή κατάπτωσης σημειώνεται με την τυραννία, ένα πολίτευμα που μετατρέπει την αγριότητα και την αδικία σε θεσμό και περιάγει τους πολίτες σε έσχατη δυστυχία. Έτσι ανοίγει ο δρόμος για τη διατύπωση των συμπερασμάτων, με τα οποία η αφήγηση του Σωκράτη θα επανέλθει κριτικά στις αρχικές εκείνες θέσεις, που είχαν αποτελέσει το έναυσμα για τη δρομολόγηση της μακράς συζήτησης. Και τα αδιαφιλονίκητα συμπεράσματα είναι πως η επιχειρηματολογία του Θρασυμαχου και του Γλαυκωνα, σύμφωνα με την οποία ο δίκαιος είναι ανόητος και δυστυχής, ενώ ο άδικος είναι έξυπνος και ευτυχής, αποδεικνύεται έωλη και ανυπόστατη.
Εκείνο που πρέπει να προσεχτεί ιδιαίτερα είναι ότι την ώρα της συναγωγής των συμπερασμάτων ο Σωκράτης ξαναθυμάται το δαχτυλίδι του Γύγη, αποδεικνύοντας ότι ο λιτός και παραστατικός εκείνος μύθος ήταν σιωπηρά πανταχού παρών στις μακρές συζητήσεις του διαλόγου. Αυτός, μεταξύ άλλων, κέντρισε το ενδιαφέρον για την αναζήτηση του «μεγίστου μαθήματος» που αποδόθηκε παραστατικά με την αλληγορία του σπηλαίου και σε συσχετισμό με αυτόν θα διατυπωθούν οι τελικές διαπιστώσεις στο δέκατο βιβλίο της Πολιτείας.
Ποιες είναι οι διαπιστώσεις αυτές;
1. Είτε φοράει είτε δε φοράει κανείς το δαχτυλίδι του Γύγη, η δικαιοσύνη έχει ανεκτίμητη αξία για την ψυχή. Άλλωστε, οι θεοί γνωρίζουν πολύ καλά ποιος είναι δίκαιος και ποιος είναι άδικος. Ενώ λοιπόν ο πρώτος είναι «θεοφιλής», ο δεύτερος είναι «θεομισής». Για το «θεοφιλή» άνθρωπο τα πάντα θα αποδειχτούν ευνοϊκά. Ακόμη και αν ζει μέσα στη φτώχεια ή ταλαιπωρείται από αρρώστιες, στο τέλος αυτά όλα θα του βγουν σε καλό. Τα εντελώς αντίθετα θα συμβούν στον άδικο.
2. Όλα τα πλεονεκτήματα που ο Γλαυκών είχε αποδώσει στους αδίκους αποδίδονται τώρα στους δικαίους. Αντίθετα, οι άδικοι έστω και αν στην αρχή διαφύγουν την προσοχή, στο τέλος γίνονται καταγέλαστοι και προπηλακίζονται. Και το πιο σημαντικό: οι αμοιβές και η ευδαιμονία του δικαίου, καθώς και οι ποινές και τα μαρτύρια του αδίκου σε αυτήν εδώ τη ζωή δεν έχουν καμιά σύγκριση σε σχέση με τις απολαύσεις ή τα βάσανα που περιμένουν τον καθένα, ανάλογα με τον τρόπο της διαβίωσης του, μετά τον τερματισμό της ζωής του.
Έτσι ανοίγει ο δρόμος για τον εσχατολογικό μύθο που αναφέρεται στην τύχη των ψυχών μετά τον τερματισμό της επίγειας ζωής των ανθρώπων.
Εσχατολογία και κοσμολογία
Ο Ηρ ο Πάμφυλος είχε σκοτωθεί σε μάχη και παρέμεινε άταφος επί δέκα ημέρες. Όταν τη δωδέκατη ημέρα επιχείρησαν να τον κάψουν στη νεκρική πυρά, σηκώθηκε και αφηγήθηκε στους παριστάμενους τα φοβερά πράγματα που είχε δει κατά τη διάρκεια του θανάτου του και που οι δικαστές τού ανέθεσαν να τα εξιστορήσει στους ζωντανούς.
Η εμπειρία που έζησε συνδέεται με την κρίση των ψυχών ανάλογα με τα έργα τους, η οποία γίνεται από δικαστές, και ταυτόχρονα με την επάνοδο άλλων ψυχών από το χώρο της αμοιβής ή της τιμωρίας τους ενόψει της νέας ζωής που πρόκειται να επιλέξουν.
Από το ένα, λοιπόν, μέρος υπήρχαν δύο χάσματα στη γη και από το άλλο ισάριθμα χάσματα στον ουρανό. Όσοι δικάζονταν, πήγαιναν στο βάθος της γης ή ανέβαιναν στον ουρανό, ανάλογα με τη ζωή που είχαν διαγάγει. Όσοι είχαν διαπράξει εγκλήματα, τιμωρούνταν δέκα φορές περισσότερο από όσο τους άξιζε, ενώ όσοι είχαν περάσει μια ενάρετη ζωή, αμείβονταν δέκα φορές περισσότερο από όσο δικαιούνταν. Ο φόνος και η ασέβεια προς τους θεούς ή τους γονείς τιμωρούνταν ακόμη πιο σκληρά.
Παράλληλα, υπήρχαν ψυχές που κατέβαιναν από τον ουρανό και αφηγούνταν την ευτυχία που είχαν γνωρίσει εκεί. Και άλλες, που ανέβαιναν από τη γη και οδύρονταν για τα δεινά που είχαν υποστεί στον Άδη.
Στη συνέχεια, οι ψυχές κατευθύνονταν στο «Λειμώνα», όπου κατασκήνωναν σαν σε πανηγύρι επί επτά ημέρες. Έπειτα μεταφέρονταν στο κέντρο του σύμπαντος, στο χώρο της ανάγκης, έναν τόπο υπερβατικό, που η περιγραφή του απηχεί σε κάποιο βαθμό τις γεωκεντρικές κοσμολογικές αντιλήψεις των Πυθαγορείων. Εδώ θα λάβει χώρα η διαδικασία της νέας γέννησης των ψυχών, που καλούνται τώρα να διαλέξουν ελεύθερα και υπεύθυνα τον τρόπο της μελλοντικής ζωής τους. Η διαδικασία διεξάγεται μπροστά στις τρεις Μοίρες, τις κόρες της Ανάγκης.
Όποιος διαβάσει το μύθο στο σύνολο του, θα εντυπωσιασθεί ασφαλώς από τις κοσμολογικές περιγραφές και τις εσχατολογικές αναφορές του Πλάτωνα. Και, προπάντων, η έγνοια του να δείξει στον άνθρωπο με ποιο τρόπο πρέπει να ζήσει αυτήν εδώ τη ζωή της δοκιμασίας.
[2]
Πήγαινε: στην Αρχή της Σελίδας
Πηγες
Η εφαρμογη μας για το κινητο σου
Κατέβασε και εσύ την εφαρμογή μας για το κινητό σου "Ancient Greece Reloaded"